هئومه و سومه در اندیشه هندوان و ایرانیان باستان

آیین مربوط به هئومه و سومه به ترتیب ، یکی از آئین های محوری در ایران و هند روزگار باستان بوده است. این آئین به افشردن هئومه/سومه اختصاص داشته است. آن گونه که از اوستا و ریگ ودا پیداست صورت اول یه هئومه/سومه گیاهی بود که به سبب خواص آن مورد توجه بوده است. خاصیت این گیاه موجب شد تا به تدریج آئینی خاص برای آن به وجود آید. آئین تهیه شراب هئومه/سومه با آداب و رسوم خاصی همراه بود. به قدری این آئین حرمت داشت که شراب هئومه/سومه تنها باید به دست روحانیون هر دو دین فراهم می شد. کم کم قداست این گیاه راه را برای ظهور ایزد هئومه/سومه باز کرد و به همین جهت قطعاتی از سرودهای ریگ ودا و اوستا درخطاب به این دو ایزد سروده شده است. بر طبق این قطعات، بزرگ ترین خویشکاری ایزد هئومه/سومه شفابخشی و بخشیدن جاودانگی است. این امر بیانگرآن است که احتمالا خاصیت درمانی این گیاه به عنوان خویش کاری این ایزد ذکر شده است.