جایگاه عقل

عقل، دل و حواس، سه وسیله ای هستند که آدمی برای شناخت و کسب معرفت از آن ها بهره می گیرد. حال این پرسش مطرح است که این سه، در عرض یکدیگرند یا در طول هم؟ و هر یک چه مزیتی نسبت به دیگری دارد؟ دیگر این که خطاهایی که در آن ها راه می یابند چگونه قابل شناسایی و اصلاحند؟ در این نوشتار با تبیین دقیق جایگاه عقل به این پرسش ها پاسخ داده می شود.
سپس در ادامه، اهمیت و منزلت عقل در آیات و روایات مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان نیز درباره نکات ذیل به تفصیل بحث می شود:1- عقل و استدلال عقلی، محدودیت زمانی و مکانی ندارد و احکام عقلی، ابدی و جاویدانند.
2- رابطه عقل و دین، رابطه تعاون و تعاضد است و هر دو نیازمند یکدیگرند.
3- عقل هم نقاد است و هم نقدپذیر. در حالی که سایر قوای ادراکی، تنها نقدپذیرند و نقاد نیستند.
4- عقل هم در میدان گسترده نظر فعال است و هم در میدان گسترده عمل. البته عقل عملی نمی تواند بدون استمداد از عقل نظری به صدور احکام باید و نباید بپردازد.