تاثیر عصاره های مختلف گیاه دارویی تشنه داری (Scrophularia striata) در کاهش آفلاتوکسین B1 قارچ (Aspergillus flavus) روی مغز پسته

امروزه استفاده از اسانس و عصاره های گیاهان دارویی به دلیل داشتن خواص دارویی، ضدقارچی، ضدباکتریایی و آنتی اکسیدانی در صنایع دارویی و غذایی رو به پیشرفت است. در این راستا پژوهشی به منظور ارزیابی عصاره های مختلف گیاه دارویی تشنه داری (Scrophularia striata) در جلوگیری از رشد میسلیومی و کاهش آفلاتوکسین Aspergillus flavus در محیط کشت مایع سیب زمینی-دکستروز (PDB) و همچنین مغز پسته انجام شد. میزان آفلاتوکسین B1 با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی لایه نازک با کارایی بالا (HPTLC) ارزیابی شد. کاربرد عصاره ها در چند غلظت ( 250، 500، 1000 و 2000 میلی گرم در لیتر( در محیط PDB نشان داد که تنها عصاره آبی در غلظت 2000 میلی گرم در لیتر از قابلیت قابل توجه مهار قارچ (02/41 درصد کاهش وزن خشک قارچ) برخوردار بوده و سه عصاره اتیل استاتی، متانولی و آبی تاثیر شگفت آوری (100-92 درصد) در مهار تولید توکسین داشتند. نتایج تجزیه آفلاتوکسین نشان داد که عصاره های آبی و متانولی به ترتیب باعث 7/33 و 2/29 درصد تجزیه آفلاتوکسین شدند. نتایج روی پسته نشان داد تنها عصاره آبی در غلظت های 2000 و 4000 میلی گرم در لیتر باعث کاهش معنی دار (91/58-14/37 درصد) اسپورزایی قارچ شد درحالی که عصاره های متانولی و آبی بیشترین تاثیر را در کاهش تولید توکسین نشان دادند و به ترتیب باعث 85/96 و 48/75 درصد کاهش آفلاتوکسین B1 شدند. در غلظت 2000 میلی گرم در لیتر تنها عصاره متانولی قادر به کاهش 35/40 درصدی آفلاتوکسین B1 روی پسته شد. در مجموع، کاربرد عصاره گیاه تشنه داری می تواند احتمالا جهت مهار آفلاتوکسین روی محصولات کشاورزی موثر واقع شود.