معرفی منظومه طبی «جامع الفوائد»
نویسنده:
چکیده:
طب سنتی ایران با ریشه ای کهن، دانشی آمیخته از هنر و فراست است. یکی از ویژگی های پزشکی ایران، استفاده از شعر برای یادگیری سریع و انتقال آسان مفاهیم پزشکی به مردم عامه می باشد. در این راستا تاریخ پزشکی ایران از پزشکان برجسته ای از جمله حکیم یوسف بن محمد بن یوسف هروی حکایت دارد که کتب طبی منظومی را تدوین نمودهاند. اغلب آثار طبی او به زبان شعر است. یکی از آثار طبی مهم این حکیم برجسته، منظومه «جامع الفوائد» است.
در این مطالعه مروری کیفی جامعه مورد مطالعه، منظومه های طبی فارسی حکیم یوسفی هروی و نمونه مطالعه منظومه «جامع الفوائد» است که پس از رویت و استخراج ویژگی های آن به تحلیل محتوایی منظومه پرداخته شده است.
منظومه طبی «جامع الفوائد» از جمله پرشمارترین نسخه های خطی بعد از قرن دهم هجری قمری است که از لحاظ اهمیت، اختصار، سادگی، مورد توجه مخاطبان بوده است. از ویژگی های برجسته آن می توان به انتقال مفاهیم پزشکی به صورت موجز و معرفی یکصد و هفتاد و هفت بیماری عضوی شامل: بیماری های سر، اعصاب و روان، چشم، گوش و حلق و بینی، زبان و لثه و دندان، ریه، قلب، معده، کبد، روده، مثانه، دیابت، بیماری های زنان و مردان، دردهای مفصلی و امراض عمومی بدن، مانند تب ها، اورام و غدد، بیماری های پوست، و مو، بیماری های ناشی از گزش جانوران و بیان معالجات آن ها اشاره نمود. با بررسی های انجام شده در سایر کتب طبی منظوم فارسی بعد از قرن دهم هجری، این منظومه بیماری با عنوان ذیابیطیس ذکر نموده است.
تبیین منظومه های طبی فارسی، راهی برای معرفی و مستندسازی آن ها است که کماکان باید برای این سرمایه های علمی انجام بگیرد. همچنین برای فهم درست مفاهیم و مطالب متون طبی که پیش نیاز هر نوع تصحیح، پژوهش، و نگارشی است می توان به متون منظوم فارسی پزشکی توجه نمود.
در این مطالعه مروری کیفی جامعه مورد مطالعه، منظومه های طبی فارسی حکیم یوسفی هروی و نمونه مطالعه منظومه «جامع الفوائد» است که پس از رویت و استخراج ویژگی های آن به تحلیل محتوایی منظومه پرداخته شده است.
منظومه طبی «جامع الفوائد» از جمله پرشمارترین نسخه های خطی بعد از قرن دهم هجری قمری است که از لحاظ اهمیت، اختصار، سادگی، مورد توجه مخاطبان بوده است. از ویژگی های برجسته آن می توان به انتقال مفاهیم پزشکی به صورت موجز و معرفی یکصد و هفتاد و هفت بیماری عضوی شامل: بیماری های سر، اعصاب و روان، چشم، گوش و حلق و بینی، زبان و لثه و دندان، ریه، قلب، معده، کبد، روده، مثانه، دیابت، بیماری های زنان و مردان، دردهای مفصلی و امراض عمومی بدن، مانند تب ها، اورام و غدد، بیماری های پوست، و مو، بیماری های ناشی از گزش جانوران و بیان معالجات آن ها اشاره نمود. با بررسی های انجام شده در سایر کتب طبی منظوم فارسی بعد از قرن دهم هجری، این منظومه بیماری با عنوان ذیابیطیس ذکر نموده است.
تبیین منظومه های طبی فارسی، راهی برای معرفی و مستندسازی آن ها است که کماکان باید برای این سرمایه های علمی انجام بگیرد. همچنین برای فهم درست مفاهیم و مطالب متون طبی که پیش نیاز هر نوع تصحیح، پژوهش، و نگارشی است می توان به متون منظوم فارسی پزشکی توجه نمود.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
157 تا 183
لینک کوتاه:
https://www.magiran.com/p1748604
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با ثبت ایمیلتان و پرداخت حق اشتراک سالانه به مبلغ 1,390,000ريال، بلافاصله متن این مقاله را دریافت کنید.اعتبار دانلود 70 مقاله نیز در حساب کاربری شما لحاظ خواهد شد.
پرداخت حق اشتراک به معنای پذیرش "شرایط خدمات" پایگاه مگیران از سوی شماست.
اگر عضو مگیران هستید:
اگر مقاله ای از شما در مگیران نمایه شده، برای استفاده از اعتبار اهدایی سامانه نویسندگان با ایمیل منتشرشده ثبت نام کنید. ثبت نام
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!