پویایی کارایی در تنظیم شرکتهای توزیع برق ایران (رویکرد بیزین)

الکتریسیته یکی از مهم ترین زیرساخت های توسعه کشور است. پس از تجربه موفق کشورهای صنعتی برای تفکیک بخش های مختلف برق و خصوصی سازی آن، ایران نیز از سال 1382 اقدام به خصوصی سازی در صنعت برق نموده است. بخش توزیع برق انحصار طبیعی است و طبق نظریه اقتصاد شرکتها باید از جنبه مقدار و عرضه، قیمت و کیفیت تحت نظم قرار گیرند تا به رفاه اجتماعی آسیب نزنند. برای تنظیم روش های مختلفی مانند تنظیم نرخ بازده و انگیزشی وجود دارد که در بسیاری از این روش ها به عنصر بهره وری و کارایی بنگاه ها توجه می شود. اما کارایی به دست آمده از روش های ایستای مرسوم؛ عمدتا عملکرد کوتاه مدت را منعکس می کند و تنها یک تصویر کوچک از مسیر حرکت شرکت به سمت تعادل بلندمدت آن ارائه می کند. پس از سرمایه گذاری شرکت ها؛ عوامل موثر بر رفتار کوتاه مدت شرکت ممکن است بلافاصله تطبیق نشود که در این موارد، عدم کارایی کوتاه مدت ناشی از سرمایه گذاری به دوره های بعدی منتقل خواهد شد. این اثر ناشی از هزینه های تعدیل سرمایه و یا ظرفیت تولید است و در کوتاه مدت باعث کاهش کارایی شرکت ها می گردد و باید در تنظیم لحاظ گردد. در این مقاله کارایی پویای 39 شرکت توزیع برق ایران در طی دوره 1394-1386 با روش تابع فاصله محاسبه شد. به منظور برآورد توزیع پسین پارامترهای مدل؛ از شبیه سازی بر اساس زنجیره مارکوف مونت کارلو (MCMC) استفاده شد. نتایج نشان می دهد که عوامل محیطی بر کارایی شرکتها تاثیر دارند. کارایی متوسط صنعت از 67% به 70% افزایش یافته و میل به تداوم ناکارایی در طی دوره 92% بوده است.