تعیین سطح آلودگی ناشی از فلزات سنگین در آب و رسوبات رودخانه بهمن شیر

این تحقیق در سال 1393 باهدف تعیین و مقایسه میزان فلزات سنگین جیوه، کادمیوم، سرب، کبالت و وانادیوم در آب و رسوبات 5 ایستگاه رودخانه بهمن شیر در ماه های میانی دو فصل تابستان و زمستان انجام شد. این رودخانه منطقه ای مصبی بوده که تابع نوسانات جذر و مدی است و به همین دلیل از ارزش شیلاتی و اکولوژیک بالایی برخوردار است، همچنین مهم ترین منبع تامین آب شرب آبادان و خرمشهر می باشد. تحقیقات صورت گرفته نشان داده که این اکوسیستم ازنظر میزان فلزات سنگین در معرض خطر است. سنجش فلزات سنگین به روش جذب اتمی و با کمک دستگاه Perkin Elmer 4100 انجام شد. تجزیه وتحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS هفده انجام شد و میانگین تیمارها به کمک آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA One-way) با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد بالاترین میانگین میزان کادمیوم، سرب و کبالت در آب در ایستگاه 5 و جیوه و وانادیوم به ترتیب در ایستگاه های 1 و 4 در فصل تابستان به دست آمد. بالاترین میزان جیوه، کادمیوم، سرب و کبالت در رسوبات رودخانه در ایستگاه 1 و وانادیوم در ایستگاه 2 در فصل تابستان تعیین شد. مقایسه مقادیر به دست آمده با استانداردها بیانگر بالاتر بودن این فلزات نسبت به استانداردها بوده همچنین نتایج به دست آمده نشان داد که در آب رودخانه همچنین رسوبات میزان جیوه، سرب، کبالت و وانادیوم در فصل تابستان بالاتر از زمستان بود. دلیل افزایش بیشتر این فلزات در تابستان وجود مقدار کم آب نسبت به زمستان به دلیل تبخیر زیاد و کاهش دبی و همچنین افزایش فعالیت بسیاری از واحدهای صنعتی ازجمله پتروشیمی در این فصل می باشد که باعث افزایش بار آلودگی در رودخانه می باشد. ازجمله مواردی که باعث آلودگی در این رودخانه می شود را می توان به دلایلی همچون انتقال آب از سرشاخه های کارون، برگشت زهاب های کشاورزی و صنعتی و مصارف شهری را بیان کرد. تخلیه های ناگهانی در طول سال از سوی صنایع بالادست و افزایش میزان استفاده از کودهای شیمیایی و مزارع پرورش ماهی غیرمجاز نیز از عوامل آلودگی مقطعی رودخانه کارون می باشد که درنهایت وارد رودخانه بهمن شیر می گردند.