طراحی و روان سنجی ابزار سنجش رفتارهای پیشگیرانه از ایدز در دانش آموزان دبیرستانی مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی از نگاه دبیران و والدین «یک مطالعه مبتنی بر نظریه، جمعیت و فرهنگ ایران»

ایدز به سرعت در خاورمیانه و ایران در حال گسترش است. یکی از مدل های مناسب جهت بررسی رفتارهای پیشگیرانه از ایدز، الگوی اعتقاد بهداشتی است که شامل پنج سازه حساسیت، شدت، منافع، موانع و خودکارآمدی درک شده می باشد. هدف این مطالعه طراحی و ارزیابی روایی و پایایی ابزار سنجش رفتارهای پیشگیرانه ایدز از نظر دبیران و والدین دانش آموزان دبیرستان های شهر زنجان بود. ابتدا با بررسی متون، تعداد 58 گویه متناسب با رفتارهای پیشگیرانه از ایدز تدوین شد و به دو روش کمی و کیفی، با مشارکت گروه هدف و پانل خبرگان، روایی صوری و محتوایی ابزار ارزیابی شد. هم بستگی درونی گویه ها و ثبات ابزار با محاسبه آلفای کرونباخ و آزمون- بازآزمون تایید شد. با ارزیابی روایی صوری و محتوایی، و محاسبه ی شاخص تاثیر آیتم بالای 5/1، نسبت روایی محتوای بالای 49/0 و شاخص روایی بالای 79/0، ابزار تحقیق با 46 گویه طراحی شد. با تحلیل عاملی اکتشافی تعداد 35 گویه، با بار عاملی بیش تر از 40/0 و در شش گروه شامل حساسیت و شدت درک شده، منافع و موانع درک شده فردی و آموزشی و خودکارآمدی درک شده و قدرت پیشگویی کنندگی مابین 49/59% تا 20/67% تایید شد. پایایی ابزار با آلفای کرونباخ 80/0 تا 85/0 و شاخص ضریب هم بستگی 86/0 تا 96/0 تایید شد. نتایج تحقیق نشان داد ابزار سنجش سازه های مدل اعتقاد بهداشتی در مورد رفتارهای پیشگیرانه از ایدز دانش آموزان، از نظر دبیران و والدین، از روایی و پایایی مناسب برخوردار است و با ویژگی های فرهنگی و اجتماعی جمعیت ایران تناسب دارد.