شواهد قرآنی هندسه حاکم بر آثار هنر و معماری اسلامی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
هدف
هدف نویسنده در این مقاله، دستیابی به خاستگاه توحیدی زبان رمزی الگوها و ساختارهای هندسی برخاسته از سنتهای آسمانی و ملکوتی در خلاقیت حاصل از آفرینش کعبه و آثار هنر و معماری اسلامی بوده است.
روش
راهبرد این پژوهش از نوع کیفی بوده و با رویکرد توصیفی تحلیلی و تفسیری به انجام رسیده است.
یافته ها
تبیین شواهد قرآنی عالم مثال و ویژگی های شکلی نقشمایه ها و نظام ترکیب بندی حاکم بر آرایه ها و احجام آثار هنر و معماری اسلامی با ابتنا بر وجاهت رمزی شکل خانه کعبه و مرکزیت آن در عالم.
نتیجه گیری
شکل کعبه از دلالتهای رمزی کعبه و برخاسته از الگوی بیت المعمور در عالم مثال و الگوی عرش در عالم ملکوت است. از دلالتهای توحیدی هندسه کعبه، ابتنای آن بر ارکان چهارگانه توحید، تنزیه، تحمید، تهلیل و تکبیر است. از دلایل وجاهت رمزی آثار هنر و معماری اسلامی، کم رنگ بودن انگیزه های فردی، تجلی حقایق باطنی جهان محسوس در صور شهودیافته عالم مثال و وجود سبکی منسجم و قدرتمند طی قرون متمادی جهان اسلام است. از دلالتهای توحیدی هندسه حاکم بر آرایه ها و نظام ترکیب بندی آثار هنر و معماری اسلامی، تجلی صور تنزیهی آرایه های هندسی و نقشمایه های اسلیمی و ختایی و ایجاد وحدت از طریق حضور هندسه ای کیفی با ابتنا بر اصل مرکزیت در ساختار کلی اثر با رعایت تناسبات لازم در هم نشینی عناصر سازگار و مکمل و سازمان بندی مرکزگرایانه فضا و پیوند میان فرم و فضا از طرق مختلف محوربندی فضایی، رعایت اصل تقارن و سیال گردانیدن فضا با حفظ استقلال بخشهای مختلف بناست.کلیدواژگان:
قرآن ، هنر و معماری اسلامی ، توحید ، هندسه
زبان:
فارسی
صفحات:
561 تا 578
لینک کوتاه:
https://www.magiran.com/p1977280
مقالات دیگری از این نویسنده (گان)
-
جلوه های زیبایی و هنر در نهج البلاغه
*
نشریه پژوهش در هنر و علوم انسانی، تیر 1403 -
بررسی اصول و مبانی طراحی در مکتب فرش هرات اصفهان؛ - فرشهای منسوب به شرق و شمال شرق ایران در قرن 11 هجری قمری
*، یاسر معصومیان
نشریه پژوهش در هنر و علوم انسانی، خرداد 1403