همپایگی تشبی هات در خطبه های نهج البلاغه

تشبیه یکی از زیباترین فنون بیان است که نمود فراوانی در خطبه های نهج البلاغه دارد و در راستای سهولت درک معنا و اقناع مخاطب به کار می رود. یکی از ویژگی های سبکی تشبی هات خطبه ها، استفاده فراوان از ساخت های همپایه است، همپایگی از زیرشاخه های لایه نحوی سبک شناسی است و در ساخت هایی رخ می دهد که دو یا چند واژه، گروه و یا جمله واره با حروف ربط همپایه ساز به یکدیگر مربوط شوند و در یک وظیفه دستوری قرار گیرند. حدود نیمی از تشبی هات خطبه ها در ساخت های همپایه پدیدار شده اند که برخی از آن ها تشبی هات متوالی و برخی دیگر مشبه به تشبی هات جمع هستند. این ساخت ها با اشکال و اهداف گوناگون در ساخت های دوسازه ای، سه سازه ای، چهار سازه ای و زنجیره ای به کار رفته اند که در پیام رسانی تشببی هات و انتقال معنا به مخاطب، نقش به سزایی دارند. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ساخت های همپایه در تشبی هات خطبه های نهج البلاغه بپردازد و تاثیر همپایگی را در انتقال پیام و اندیشه مورد نظر امام(ع) بیان دارد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که حرف ربط همپایگی تشبی هات در اکثر موارد حرف «واو» است و میان سازه ها رابطه هایی نظیر ترادف، تضاد، افزایش، تسویه و نفی وجود دارد. همپایگی نحوی نقش به سزایی در همپایگی آوایی و موسیقایی کردن تشبی هات دارد. صنایع بدیعی ازجمله سجع، جناس، تضاد، تقابل و... در میان سازه های همپایه به چشم می خورد که می توان گفت همپایگی بلاغی تشبی هات با همپایگی نحوی و آوایی پیوند خورده است.