بررسی عوامل مرتبط با تهوع و استفراغ

تهوع و استفراغ یکی از شکایات های شایع سه ماهه اول بارداری است که در 90-70 درصد بارداری ها دیده می شود و معمولا حدود هفته 4 تا 8 بارداری شروع و تا حدود هفته های 14 تا 16 ادامه می یابد و در 90 درصد موارد تا هفته 22 بر طرف می گردد. تهوع و استفراغ سه ماهه اول بارداری می تواند در هر زمانی از سرتاسر روز یا شب رخ دهد. علت آن ناشناخته است ولی عوامل هورمونی و روحی – روانی را در ایجاد آم موثر می دانند. بعضی پژوهش ها ارتباط بین عوامل دموگرافیک و بارداری را با تهوع و استفراغ سه ماهه اول بارداری گزارش کرده اند لذا این پژوهش با هدف تعیین عوامل مرتبط با تهوع و استفراغ سه ماهه اول بارداری انجام شد.
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی است که در آن پژوهشگر برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه و شاخص تهوع، استفراغ رودز - فرم 2 استفاده کرده است. 130 زن باردار دارای مشخصات واحد پژوهش که به روش نمونه گیری خوشه ایبا استفاده از جدول اعداد تصادفی از میان 10 مرکز بهداشتی – درمانی دولتی شهر مشهد طی مدت 9 ماه انتخاب شده بودند، نمونه این پژوهش را تشکیل داده اند.
یافته های پژوهش نشان داد بین سن با تهوع، استفراغ و اق زدن سه ماهه اول بارداری ارتباط معنی داری وجود ندارد (P=0.32) اما بین سن با تهوع ارتباط معنی دار آماری وجود داشت (P=0.003). بین تحصیلات و طبقه اجتماعی و اقتصادی با تهوع، استفراغ و اق زدن سه ماهه اول بارداری ارتباط معنی داری مشاهده نشد، لیکن بین طبقه اجتماعی و اقتصادی با استفراغ ارتباط معنی دار یافت گردید (P=0.007). در این پژوهش بین سن بارداری، تعداد بارداری و نوع بارداری (خواسته، ناخواسته) با تهوع، استفراغ و اق زدن سه ماهه اول بارداری ارتباط معنی دار مشاهده نشد.
با توجه به نتایج این پژوهش و بعضی پژوهش های دیگر که ارتباط بین برخی عوامل دموگرافیک و بارداری را با تهوع و استفراغ سه ماهه اول بارداری گزارش کرده اند، و با عنایت به مشکلات ناشی از تهوع و استفراغ دوران بارداری پیشنهاد می شود که ماماها به مادران باردار و یا به صورت فردی در ویزیت های مراقبت های دوران بارداری در مورد علت و چگونگی تسکین تهوع و استفراغ سه ماهه اول بارداری آموزش های لازم را ارایه دهند.