ارزیابی تحمل به خشکی برخی از ژنوتیپ های سویا

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی تعداد 15 ژنوتیپ سویا به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه در شهرستان دماوند انجام شد. عامل اول شامل 15 ژنوتیپ سویا و عامل دوم شامل دو سطح آبیاری نرمال و قطع آبیاری در زمان غلاف دهی بود. صفات شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه های زایشی، تعداد برگ، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، تعداد روز تا گلدهی، تعداد روز تا 50% غلاف دهی، تعداد گل، وزن خشک برگ بوته، تعداد بند ساقه اصلی، تعداد بند ساقه های فرعی، وزن خشک ساقه های یک بوته، وزن خشک بوته، فاصله اواین غلاف از خاک، رسیدگی کامل، تعداد غلاف در هر بوته، وزن خشک غلاف در بوته، طول غلاف، متوسط تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه های هر بوته، شاخص برداشت، وزن صد دانه و عملکرد هر گلدان بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که واکنش ژنوتیپ های سویا به شرایط تنش خشکی و بدون تنش متفاوت بود. در مجموع ژنوتیپ های 1، 4، 10، 14و 15 دو شرایط تنش خشکی و نرمال عملکرد بالایی را نشان دادند. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که بیشترین همبستگی را صفات تعداد دانه های هر بوته، شاخص برداشت، وزن خشک غلاف در بوته و وزن خشک بوته با عملکرد داشتند. بین صفات مستقل و وابسته 99% رابطه رگرسیونی معنی داری بر قرار بود. نتایج تجزیه علیت نشان داد که وزن خشک بوته و وزن صد دانه بیشترین اثر مستقیم مثبت را بر عملکرد داشتند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که مولفه های اول و دوم در مجموع 85% واریانس کل را تبیین کردند. با در نظر گرفتن همه صفات تجزیه کلاستر ژنوتیپ ها را به 5 گروه تقسیم نمود و ژنوتیپ های 1، 9، 10، 14 و 15 در یک گروه قرار داد این ژنوتیپ ها بر اساس میانگین در هر دو محیط عملکرد خوبی داشتند.