تقلیل و برآیش در شیمی: بررسی و نقد آرای آلکس مانافو

اخیرا در مطبوعات فلسفه ی علم موضوعی تحت عنوان «فلسفه ی شیمی» به چشم می خورد. یکی از مسایلی که تحت این مقوله درباره ی آن صحبت می شود موضوع برآیش و اهمیت علم شیمی و جایگاه آن در روشن سازی این موضوع است. علاوه بر موضوع برآیش ، مسئله ی تقلیل هم در شیمی محل بحث است. اهمیت این دو مسئله در شاخه های مختلف علوم ، ازجمله شیمی، ازآنجاست که استقلال (نسبی) این علوم، با این دو مفهوم گره خورده است. در این مقاله بعد ارایه ی یک چهارچوب مفهومی، به نقد و بررسی آرای آلکس مانافو در مورد اهمیت علم شیمی در مطالعه موضوع تقلیل و برآیش در شیمی می پردازیم. مانافو با استدلالی قصد دارد نقش ویژه ای به علم شیمی در رابطه بامطالعه ی موضوع برآیش و تقلیل ببخشد. در ضمن نقد محتوی این استدلال، تمایزی بین مفهوم «پیچیده گی وجودشناسانه» و «پیچیده گی هستی شناسانه» ارایه می دهیم. سپس نشان می دهیم خلط بین این دو مفهوم، موجبات شکل گیری مغالطه ای شده که دامنگیر مانافو در روند استدلالش شده است