تاثیر دانش فراشناختی و آموزش روش خودپرسشگری هدایت شده برعملکرد حل مسئله کودکان: یک رویکرد فرایندگرا

به منظور بررسی تاثیر میزان دانش فراشناختی، نحوه کلامی کردن تفکر، و نیز اثر تعاملی این دو بر عملکرد حل مسئله کودکان، با استفاده از یک طرح عاملی 4×2 (نحوه کلامی کردن تفکر دارای 4 سطح × میزان دانش فراشناختی دارای 2 سطح) 64 دانش آموز پایه دوم راهنمایی از دو سطح دانش فراشناختی زیاد و کم به هنگام حل مسایل هندسه ملزم به انجام 3 نوع کلامی کردن تفکر (خودپرسشگری هدایت شده، خودپرسشگری هدایت نشده، و خودگویی) شدند، که نتایج در مقایسه با یک گروه کنترل (بدون بیان کلامی افکار) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از اجرای این آزمایش سه یافته اساسی را آشکار ساخت: 1) صرفنظر از نحوه کلامی کردن تفکر، کودکان دارای دانش فراشناختی زیاد در حل مسئله بهتر از کودکان دارای دانش فراشناختی کم عمل کردند؛ 2) کودکانی که ملزم به انجام خودپرسشگری هدایت شده بودند در حل مسئله بهتر از آزمودنی های ملزم به خودگویی صرف و گروه کنترل عمل کردند؛ و 3) معلوم شد که تاثیر مثبت کلامی کردن فکر بر عملکرد حل مسئله بستگی به میزان دانش فراشناختی فرد دارد؛ یعنی، کودکان دارای دانش فرا شناختی زیاد، در مقایسه با کودکان دارای دانش فراشناختی کم، به هنگام حل مسئله می توانند بهره بیشتری از به کلام در آوردن افکار خود ببرند. یافته اخیر مؤید این فرضیه است که بیان کلامی فکر فی نفسه تاثیری بر عملکرد حل مسئله ندارد، بلکه از طریق متمرکز نمودن توجه فرد بر روند پردازش مسئله و در نتیجه راه اندازی فرایندهای فراشناختی است که باعث ارتقاء عملکرد می گردد.