مدیریت مبارزه با ساختارهای اجتماعی- فردی علل اعتیاد به مواد مخدر در ایران

آهنگ شتابان نوسازی و مدرن شدن جامعه به همراه شکاف های بین نسلی و تضادهای فرهنگی باعث تغییرات ساختارهای اجتماعی- فردی علل اعتیاد در ایران به خصوص در نسل جوان شده است. اهمیت این موضوع به قدری است که باعث روند افزایشی در تحقیقات علمی در حوزه های مطالعاتی مختلف در زمینه اعتیاد به مواد مخدر در دهه های اخیر شده است. به دلیل گسست موضوعی حاکم در این تحقیقات، هدف مقاله حاضر جمع بندی نتایج حاصل از این تحقیقات در راستای مدیریت مبارزه با ساختارهای اجتماعی- فردی علل اعتیاد به مواد مخدر در کشور است.

این پژوهش به صورت کتابخانه ای و با استفاده از روش فراتحلیل انجام گرفته است. جامعه آماری آن شامل تحقیقاتی است که در حوزه های مطالعاتی مختلف به بررسی عوامل موثر بر اعتیاد به مواد مخدر در ایران پرداخته است. مقاله های منتخب مشتمل بر 40 مقاله علمی است که در نشریات علمی مصوب به چاپ رسیده است و دوره زمانی 98-1381 را در برمی گیرد. تکنیک گردآوری اطلاعات براساس طرح پرسشنامه معکوس است.

یافته ها: 

یافته های پژوهش نشان می دهد علل عمده اعتیاد به مواد مخدر را می توان به ترتیب میزان تاثیر در سه عامل ساختار اجتماعی، ساختار خانوادگی و ساختار روحی- روانی طبقه بندی کرد که میزان تاثیر هریک از این سه ساختار با توجه به تفکیک جنسیتی، سنی و جغرافیایی متفاوت است.

برای مدیریت اثربخش و کارا در مبارزه با ساختارهای اجتماعی- فردی علل اعتیاد به مواد مخدر در ایران، توجه به سیاست های پیشگیرانه مبتنی بر برنامه های جامع مدرسه محور و نیز توجه به خرده فرهنگ های متکثر موجود در جامعه براساس ویژگی های قومی، جغرافیای، سنی و جنسیتی در تغییر نگرش و ارتقای مهارت های مواجهه با مواد مخدر توصیه می شود.