اثر عصاره ی روغنی سیاه دانه روی لپتین و آدیپونکتین سرم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2: کارآزمایی بالینی کنترل دار دو سو کور

اثرات داروهای گیاهی در کنترل بیماری های مزمن مانند دیابت در دست بررسی است. یکی از داروهای گیاهی که اخیرا در کنترل دیابت مورد توجه قرار گرفته است سیاه دانه است. مکانیسم اثر سیاه دانه در کنترل دیابت چندان مشخص نیست. یکی از مکانیسم های مرتبط با دیابت نوع 2 که منجر به بهبود مقاومت به انسولین می شود افزایش غلظت آدیپونکتین و کاهش غلظت لپتین سرم است، ولی مطالعات محدودی اثر روغنی سیاه دانه را بر روی غلظت لپتین و آدیپونکتین مورد بررسی قرار داده اند. هدف از این مطالعه کارآزمایی بالینی کنترل دار دو سوکور تصادفی بررسی اثر عصاره روغنی سیاه دانه بر غلظت لپتین و آدیپونکتین سرم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می باشد.

در این مطالعه کارآزمایی بالینی، چهل و سه بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 با سن 30 تا 55 سال (20 زن، سن 3/6±7/53 سال) به طور تصادفی به دو گروه مداخله (23 نفر) و گروه کنترل (20 نفر) تقسیم شدند. گروه مداخله روزانه 2 کپسول (500 میلی گرم عصاره روغنی سیاه دانه) و گروه کنترل روزانه دو کپسول (500 میلی گرم دارونما) را به مدت 8 هفته مصرف کردند. غلظت لپتین و آدیپونکتین در ابتدای مطالعه و پس از 8 هفته اندازه گیری شد. برای محاسبه تغییرات غلظت لپتین و آدیپونکتین سرم، از مقادیر پایان مطالعه و ابتدای مطالعه استفاده شد و مقادیر ابتدای و پایان مطالعه با استفاده از آزمون زوجی t آنالیز شد.

عصاره روغنی سیاه دانه به طور معنی داری در گروه مداخله (مقادیر پایه 6/0±3/7، پس از مداخله 3/0±2/5، 055/0>P) در مقایسه با گروه کنترل (مقادیر پایه 9/0±6/7، پس از مداخله 9/0± 8/7، 41/0>P)  کاهش یافت. هیچ تغییری در غلظت آدیپونکتین پس از مصرف دارونما یا عصاره روغنی سیاه دانه مشاهده نشد.

به نظر می رسد که عصاره روغنی سیاه دانه سبب کاهش غلظت لپتین سرم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می شود ولی تاثیر معنی داری بر غلظت آدیپونکتین سرم بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 ندارد.