نگرشی امنیت پژوهانه به چالش های ناسیونالیسم و فرهنگی مذهبی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس

امروزه مسایل مربوط به امنیت و چالش های امنیتی-سیاسی کشورها در مناطق مختلف جهان، بن مایه بسیاری از مسایل و پدیده های جغرافیای سیاسی و ژیوپلیتیک هستند. منطقه خلیج فارس یکی از مناطق جهان است که در آن چالش های امنیتی- سیاسی به خوبی قابل‌مشاهده است. این منطقه، با هشت کشور (ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین) متفاوت و گاه متضاد از نظر ویژگی‏های سرزمینی، جمعیتی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی؛ جزء مناطق پرتنش در میان مجموعه های امنیتی در جهان محسوب می‏شود. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای، اینترنتی و خبرگزاری های مهم بین المللی به تبیین چالش‏های امنیتی- سیاسی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس پرداخته و مورد تجزیه و تحلیل عقلانی قرار داده است. سوال پژوهش نیز اینگونه صورت‏بندی می‏شود که مهم‌ترین چالش‏های امنیتی-سیاسی ایران در منطقه خلیج فارس کدامند؟ در پی پاسخ‌گویی به سوال مطرح شده؛ نتایج تحقیق نشان می دهد که دو  چالش‏ امنیتی- سیاسی مانند ناسیونالیسم (ایران و ناسیونالیسم عرب)، اختلافات مذهبی (اسلام سنی وهابیت و اسلام شیعی ایرانی که ریشه فرهنگی دارند) نظام امنیتی- سیاسی ایران را دچار چالش کرده است؛ بدین ترتیب عوامل مستقیمی که در یافته‏های تحقیق آمده است نیز باید مورد توجه قرار گیرند. چنین عواملی نه تنها برای جمهوری اسلامی ایران چالش های امنیتی-سیاسی را امروزه و در دهه آینده به وجود می آورد، بلکه موانع اصلی شکل گیری یک همگرایی پویا در منطقه خلیج فارس نیز شناخته می شوند.