سنجش اثربخشی زوج درمانی پارادوکسی بر مشکلات زوجین: مطالعه موردی

زوج درمانی به‌عنوان درمان ترجیحی آشفتگی ها و مشکلات متداول در روابط بین زوجین، شناخته شده است. مدل های مختلف زوج درمانی با هدف مشترک درمان آشفتگی های ارتباطی زوجین پا به عرصه گذاشته اند، گرچه همچنان با رویکردی جامع و کارآمد فاصله دارند. این مقاله دو هدف اصلی دارد: هدف اول، معرفی اصول و فنون یک مدل جدید زوج درمانی، موسوم به زوج درمانی پارادوکسی یا زوج درمانی به روش PTC است؛ هدف دوم، سنجش اثربخشی مدل زوج درمانی به روش PTC بر مشکلات زناشویی است. در این پژوهش، یک زن و شوهر در یک دوره زوج درمانی به روش PTC شرکت کردند. ارزیابی شاخص های بالینی و نتایج درمان بر اساس مقیاس سلامت روانی (MHI-28)، پرسشنامه وضعیت زناشویی گلومبوک- راست (GRIMS) و مقیاس درجه‌بندی ذهنی نتایج درمان (TOSRS) قبل از شروع درمان، در انتهای جلسات درمان و در مراحل پیگیری 2 و 4 ساله صورت گرفت. نتایج نشان داد که نمره بهزیستی روانشناختی زوجین افزایش و نمره درماندگی روانشناختی و مشکلات ارتباطی آنها کاهش قابل‌ملاحظه داشته است. ارزشیابی نتایج درمان نیز نشان داد که درمان کاملا موفقیت‌آمیز بوده است. بر اساس ارزیابی های زوجین، میزان پیشرفت و بهبودی حاصل از زوج درمانی به روش PTC در پایان درمان برای زن 90% و برای شوهر 95% برآورد شد. نتایج پیگیری مرحله اول و دوم، به ترتیب پس از دو سال و چهار سال نشان داد که تغییرات رضایت‌بخش درمانی در حد 90% برای زوجین از ثبات و استمرار برخوردار بوده و بازگشتی هم گزارش نشد. این نتایج، تاثیرات درمانی عمیق و پایدار مدل زوج درمانی به روش PTC را در کوتاه ترین زمان ممکن تایید می کند. مکانیسم های تاثیرگذاری "برنامه زمانی مدیریت نوبتی" و "برنامه گفتگوی دوجانبه پارادوکسی"، به عنوان دو فن اصلی زوج درمانی به روش PTC، و انطباق آنها با نتایج درمان زوجین در این مقاله شرح داده شده است. مدل زوج درمانی به روش PTC، به‌عنوان رویکردی بسیار کوتاه مدت، ساده، تاثیرگذار و کارآمد و در عین‌حال اقتصادی برای درمان آشفتگی ها و مشکلات زوجین معرفی و پیشنهاد می شود.