بررسی تاثیر شکل زمین و ویژگی های خاک بر صفات رویشی گونه تنگرس (.Fisch. & C. A. Mey Rhamnus pallaii) در منطقه جنگلی کندیرق خلخال با استفاده از روش تجزیه مولفه های اصلی

تنگرس (Rhamnus pallasii) یکی از گونه های باارزش ذخیره گاه جنگلی کندیرق خلخال است. این پژوهش به منظور بررسی ارتباط صفات رویشی شامل ارتفاع کل، قطر یقه، قطر تاج، تعداد جست و زادآوری این گونه با برخی از خصوصیات خاک و شاخص شکل زمین در جنگل کندیرق خلخال با استفاده از روش آنالیز مولفه های اصلی انجام شد. برای این منظور 48 قطعه نمونه مربعی شکل و به مساحت 400 مترمربع در داخل سه شکل مختلف زمین (یال، دامنه و دره) و چهار جهت جغرافیایی (شمال، جنوب، شرق و غرب) تعیین و مشخصه های کمی پایه های تنگرس اندازه گیری شد. همچنین در هر قطعه نمونه، یک نمونه خاک از عمق صفر تا 30 سانتی متر تهیه شد تا با استفاده از روش تجزیه به مولفه های اصلی، ارتباط عامل های خاک با پراکنش تنگرس موردبررسی قرار گیرد. نتایج نشان داد پراکنش این گونه از ارتفاع 1030 تا 2250 متر از سطح دریا متغیراست. بیشترین میانگین ارتفاع (74/1 متر)، قطر یقه (65/5 سانتی متر)، قطر تاج (75/1 متر)، میانگین تعداد جست (20/13) در فرم دامنه و تعداد زادآوری (4/7 اصله نهال در قطعه نمونه) در فرم دره به دست آمده. نتایج حاصل از آنالیز مولفه های اصلی (PCA) نشان داد در محدوده ارتفاعی 1030 تا 2250 متر از سطح دریا، بافت خاک به ویژه درصد شن و سیلت، درصد کربن آلی و درصد ازت شرایط مناسب تری را برای حضور و رشد رویشی این گونه در فرم های دره و دامنه در جهت های جنوبی منطقه موردبررسی فراهم آورده است. نتایج این تحقیق می تواند در تشریح پایداری اکوسیستم و نیز اقدامات حفاظتی و احیایی از قبیل نهال کاری و اصلاح ساختار جنگل های تخریب شده در فرم های دامنه ای و دره ای مورداستفاده قرار گیرد.