مطالعه آرای ابن جوزی و ابن تیمیه در نقد تصوف

تصوف از بدو پیدایش در دنیای اسلام، از ناحیه فقها در معرض انتقادهای فراوانی بوده است. ابن جوزی و ابن تیمیه از جمله برجسته ترین این فقها محسوب می شوند. این نوشتار، با روش توصیفی تحلیلی آرای ابن جوزی و ابن تیمیه را در نقد تصوف می کاود. ابن جوزی صوفیه را به دو گروه صوفیه متقدم و صوفیه متاخر تقسیم می کند. صوفیه متقدم را مقید به شریعت می داند و در زمره زهاد قرار می دهد، ولی دنیاگریزی، علم گریزی، عشق و سماع صوفیه متاخر را مذمت می کند. از دیدگاه ابن تیمیه، صوفیه به دو گروه صوفیه اهل علوم دینی و صوفیه اهل فلسفه تفکیک می شوند. وی صوفیه اهل علوم دینی را بدعت گذار تلقی نمی کند، ولی به عقاید صوفیه متفلسف به سبب تاثیرپذیری از فلاسفه، برتری ولایت بر نبوت، فنا و وحدت وجود، نسبت کفر می دهد. در نهایت، ابن تیمیه در قیاس با ابن جوزی، دیدگاه مثبتی به تصوف داشته است.