زیبایی شناسی انتقادی اشعار ادونیس بر اساس مکتب فرانکفورت

نظریه ی زیبایی شناسی انتقادی مکتب فرانکفورت، به هنر به مثابه ی یک مقوله ی مستقل می نگرد و بر اصالت آن تاکید می نماید. بر اساس مبانی این نظریه، موفق بودن یک اثر هنری در گرو سازش نکردن با ناسازگاری ها و عدم تاییدآن هاست. ادونیس به عنوان شاعر نوگرای معاصر عربی، با بهره گیری از ساخت های جدید زبانی، بر آن است تا امکان های جدید شعری را تجربه کند. زبان انتقادی وی، نظام ساکن و تاییدگر سلطه را به لرزه درمی آورد، تناقض های موجود در جامعه را افشا می کند و می کوشد تا جامعه ای بر پایه ی عدالت، آزادی و اندیشه ورزی بنا نماید. در پرتو اهمیت مساله، پژوهش حاضر تلاش دارد تا براساس نظریه ی زیبایی شناسی انتقادی و با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی اشعار انتقادی ادونیس در دفترهای شعری «اغانی مهیار الدمشقی»، «تنبا ایها الاعمی» و «هذا هو إسمی» بپردازد؛ دفترهایی که در آن شاعر قضایای موجود در جامعه را به چالش می کشد و برای بیداری و روشنگری انسان معاصر و آشنایی وی نسبت به آزادی و شهامت انتقاد نسبت به نابسامانی شرایط حاضر در جهت رسیدن به جامعه تلاش می نماید. بررسی نمونه های شعری شاعر، نشان دهنده ی آن است که ادونیس به استقلال هنر، باور دارد و کوشیده تا ملت عرب را بیدار سازد. او نپذیرفته که یک شاعر در قید و بند باشد، از حکومت یا حاکم خاصی دفاع نماید و یا وامدار شخص یا اشخاصی باشد؛ بلکه از نظر او وظیفه شاعر این است تا ضمن سلطه ناپذیری، در برابر هر نیرویی که انسان را محدود می سازد و آزادی وی را سلب می کند بایستد و با آن جریان به مبارزه برخیزد.