اثر ضد باکتریایی اسانس ها و ترکیبات مونوترپنی علیه بیماری باکتریایی لکه قهوه ای قارچ تکمه ای

باکتری Pseudomonas tolaasii یکی از مهم ترین باکتری های بیماریزای قارچ خوراکی تکمه ای سفید (Agaricus bisporus) در ایران و جهان محسوب می شود. در این پژوهش مقایسه شدت بیماری زایی 10 جدایه مختلف مشخص نمود که بیشترین بیماریزایی مربوط به جدایه Pt 4 بود. اثر ضد باکتریایی 10 اسانس گیاهی علیه جدایه Pt 4 به روش انتشار دیسک سنجیده شد و براساس قطر هاله بازدارنده، به ترتیب اسانس های ریحان و آویشن دارای بیشترین اثر ضد باکتریایی بودند. نتایج تجزیه شیمیایی کروماتوگرافی گازی مشخص نمود متیل کاویکول با 05/67 درصد بیشترین ترکیب مونوترپنی اسانس ریحان را تشکیل می داد، که همراه با دو ترکیب شناخته شده آویشن شیرازی شامل کارواکرول و تیمول اثر کنترل کنندگی مناسبی علیه باکتری P. tolaasii داشتند. بهترین اثر در کنترل بیماری بر روی کلاهک قارچ در حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) به ترتیب برای تیمول، کارواکرول و متیل کاویکول بدست آمد اما در برخی غلظت های بالاتر از MIC، تیمول و کارواکرول بروز علایم سیاه شدگی در کلاهک را سبب شدند. متیل کاویکول علی رغم اثر کم تر روی کاهش بیماریزایی تقریبا هیچ اثر سویی روی بافت قارچ نداشت. لذا استفاده از ترکیب متیل کاویکول می تواند گزینه مناسبی جهت جلوگیری از بیماری لکه قهوه ای قارچ تکمه ای در سالن های پروش قارچ تکمه ای باشد.