تاریخ جایگزین و کارکرد آن در همگانی سازی تاریخ

اهمیت تاریخ نگاری و تاثیرگزاری آن بر ابعاد مختلف حیات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه، ضرورت همگانی‏سازی ‏ آن را در سطح عمومی آشکار می سازد. محققان برای پاسخگویی به این نیاز، راه کارهایی اندیشیده اند. یکی از سازوکارهای موثر در این زمینه، «تاریخ جایگزین»‏‏است‏ که در نقطه عطف‏ها‏ی تاریخی، مسیرهای احتمالی و موازی رخدادهای تاریخی را به چالش می‏کشد. درحقیقت نتایج مترتب از حادثه ی تغییریافته، با به چالش کشیدن شرایط سیاسی- اقتصادی دنیای کنونی، جهانی جایگزین و غیرواقع را تصویر می کند. این رویه، به خاطر قابلیت های بالقوه ی آن، در عرصه ی تاریخ نگاری نیز کارکردهای مفیدی می یابد. ایجاد جذابیت برای عامه مردم، بالابردن قدرت تخیل و تعقل در درک گذشته، ارایه ی اشکال نوینی از واقعیت های اجتماعی، شکل دهی به تفکرات تاریخی و تقویت حافظه ی تاریخی، بخشی از قابلیت های تاریخ جایگزین بشمار می ‏آید. این مقاله که با رویکرد توصیفی و تحلیلی و براساس مطالعات کتابخانه ای تدوین گشته، به ضرورت اجتماعی‏‏سازی تاریخ، تاریخ جایگزین و چگونگی شکل گیری، توسعه وکارکرد آن در همگانی‏ سازی ‏ تاریخ می‏پردازد.