مدل سازی رویشگاه و تعیین متغیرهای زیست محیطی تاثیرگذار بر پراکنش گونه بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl) در زیستگاه های جنگلی استان لرستان

مدل های پراکنش گونه ای از مهمترین مدل های بوم شناختی هستندکه برای مدل سازی پراکنش گونه ای، شناسایی زیستگاه های جدید و حفاظت از گونه های در حال انقراض مورد استفاده قرار می گیرند. در این پژوهش مدل سازی پتانسیل رویشگاه و تعیین مهمترین عوامل تاثیرگذار روی پراکنش گونه بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) در استان لرستان با استفاده از مدل مکسنت مورد بررسی قرار گرفت. برای تهیه نقشه پتانسیل رویشگاه گونه بلوط ایرانی ابتدا 22 لایه زیست محیطی در نرم افزار ArcGIS 10.4.1 آماده و به فرمت ASCII تبدیل شدند. سپس 5064 نقطه حضور گونه با استفاده شبکه 5/1 × 5/1 کیلومتر از روی نقشه پراکنش جغرافیایی گونه بلوط ایرانی (1:250000) استخراج، صحت سنجی و به فرمت CSV تبدیل شد. پس از آماده سازی لایه ها از نرم افزار MaxEnt 3.3.3 برای مدل سازی پراکنش گونه مورد مطالعه استفاده شد. نتایج نشان داد از 22 متغیر زیست محیطی تاثیرگذار روی پراکنش گونه بلوط ایرانی 7 متغیر مهمترین بودند که از بین آنها متوسط درجه حرارت سالانه، بارندگی مرطوب ترین سه ماه متوالی و حداقل درجه حرارت سردترین ماه به ترتیب با 38، 2/24 و 3/13 درصد، بیشترین تاثیر را بر روی پراکنش گونه بلوط ایرانی داشتند. مقدار سطح زیر منحنی (AUC) مدل برابر 669/0 به دست آمد و از مقدار آستانه 33/0 برای تبدیل نقشه احتمالاتی به نقشه حضور و عدم حضور گونه استفاده شد. نقشه پتانسیل رویشی گونه نشان می دهد که تقریبا 5/62 درصد سطح استان لرستان پتانسیل رویش گونه بلوط ایرانی را دارا می باشد که در این بین مناطق جدیدی خصوصا در شهرستان های خرم آباد، الیگودرز، کوهدشت و پلدختر برای احیا و بازسازی پیشنهاد می شود.