پهنه بندی خطرپذیری آبخوان کارستی دشت الشتر با مدل کپ

آبخوان کارستی در مناطق نیمه خشک نقش بسیار حیاتی در زندگی مردم دارد. از این رو شناخت پتانسیل آلودگی آبخوان ها و قابلیت آسیب پذیری آن ها در بخش های مختلف از اهمیت بسزایی برخوردار است. منطقه غرب ایران به دلیل گسترش رشته کوه اغلب کربناته زاگرس دارای آبخوان های کارستی متعددی است که ازنظر شرایط زیست محیطی و فعالیت های گسترده انسانی در معرض آلودگی قرار دارند. هدف پژوهش برآورد میزان و تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان کارستی دشت الشتر واقع در استان لرستان در برابر انتشار آلودگی با مدل کپ (COP) است. این مد ل با استفاده از سه عامل، لایه پوشاننده (O)، غلظت جریان (C) و رژیم بارش (P)  به ارزیابی آسیب پذیری منابع آب کارست در برابر آلودگی می پردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد که به ترتیب 14/19، 76/28، 01/35 و 09/17 درصد از مساحت منطقه در پهنه آسیب پذیری خیلی کم، کم، متوسط و بالا واقع شده که حاکی از آسیب پذیری تقریبا پایین این آبخوان کارستی نسبت به آلودگی است. یافته های پژوهش نشان دهنده این امر است که به ترتیب اهمیت عامل لایه پوشاننده، عامل رژیم بارش و عامل غلظت جریان در آلودگی آبخوان الشتر نقش دارند. به دلیل وسعت کم کارست های کاملا توسعه یافته و شیب زیاد مناطق دارای کارست توسعه یافته، نقش عامل غلظت جریان در آلایندگی آبخوان الشتر کمتر است و به علت روند خشک سالی های دهه های اخیر و نیز تغییر نوع بارش از برف به باران رگباری که آب ماندگاری و درنتیجه نفوذ کمتری را در حوضه کارستی الشتر دارد، از اهمیت رژیم بارشی در آسیب پذیری آبخوان الشتر کاسته است. در نهایت عامل لایه پوشاننده به دلیل نفوذپذیری بالای دشت آبرفتی الشتر زمینه آلودگی آبخوان را فراهم کرده است. به طورکلی در منطقه موردمطالعه به ترتیب C،P  و O بیشترین نقش را در میزان آسیب پذیری منطقه دارا می باشند.