تحلیل علم سنجی تولیدات علمی حوزه سواد رسانه ای و سواد اطلاعاتی

نظر به ضرورت ارتباط دانشگاه و جامعه، هدف این پژوهش تحلیل علم سنجی پژوهش های حوزه سواد رسانه ای و سواد اطلاعاتی در تحکیم روابط دانشگاه ها با فضای اجتماعی بوده است.

مواد و روش ها: 

پژوهش حاضر از نوع علم سنجی است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه ی مقاله های منتشر شده داخلی و خارجی در پایگاه وب آوساینس در دوره ی 10 ساله از ابتدای سال 2019-2010 در حوزه سواد رسانه ای و سواد اطلاعاتی و ارتباط دانشگاه با جامعه است. جهت ترسیم نقشه هم تالیفی سازمان ها، نقشه چگالی کشورها و همچنین هم رخدادی واژگان از نرم افزار  VOS viewer استفاده شده است.

یافته ها: 

بیشترین و کمترین تولیدات علمی در حوزه مورد بررسی به ترتیب در سال های 2017 و 2014 بود. بر اساس اطلاعات به دست آمده از نرم افزار VOS viewer، تعداد 136 گره و 3084 پیوند در نقشه وجود دارد. موضوعات «آموزش عالی»، «انواع سطوح سواد رسانه ای»، «فناوری و تکنولوژی»، و «برنامه آموزشی نوین» بر اساس خوشه بندی واژگان پربسامد، به عنوان خوشه های موضوعی حوزه ی سواد رسانه ای و سواد اطلاعاتی شناسایی شدند. همچنین کشورهای اسپانیا، مکزیک و شیلی در شبکه هم تالیفی مدارک حوزه سواد رسانه ای و سواد اطلاعاتی از بیشترین میزان چگالی برخوردار بوده اند. تحلیل خوشه ای شبکه هم تالیفی کشورها در حوزه سواد رسانه ای و سواد اطلاعاتی و روابط دانشگاه با فضای اجتماعی نشان می دهد که این شبکه از 6 خوشه متمایز تشکیل شده است.

نتیجه گیری: 

هم آیندی واژگان گوناگونی از خانواده «اجتماع»، «دانشگاه» و «فضای دیجیتال» در ترسیم نقشه علم، بیانگر اهمیت و لزوم ارتباط تنگاتنگ جامعه و دانشگاه در بستر فضای دیجیتالی و رسانه ای است.