نقش تمثیل در شکل گیری الگو های علمی
بر خلاف تصور پیشینیان درباره تمثیل و تلقی عدم اعتبار آن به لحاظ منطقی، تمثیل از جایگاه ویژهای در علم و بسط نظریات علمی برخوردار است. این مقاله، تحلیلی است بر نقش تمثیلها به عنوان مهمترین عامل کشف الگوهای علمی بر مبنای مطالعات نظری فیلسوفان و نتایج تجربی علوم شناختی. الگو علمی سیستم هدفمندی است که یک بخش یا حوزهای منتخب از یک نظریه را تفسیر میکند. بیشتر الگوها بر مبنای تمثیل پدید می آیند؛ یعنی با بهکارگیری تمثیل، بینشهای جدید و راهحلهای احتمالی برای حل مسایل مربوط به الگوسازی ایجاد میشود. بنابراین پیشرفت و توسعه الگوهای علمی و به تبع آن نظریات علمی در گرو کاربست تمثیل است؛ زیرا دانشمندان در محدوده ذهن خود برای کشف الگوها از انواع تمثیل استفاده میکنند. کاربست تمثیل در الگو ها و توسعه نظریات علمی را از چند نظر میتوان تحلیل و بررسی کرد: نخست، مرتبطسازی نظریات و قوانین مشاهدهشده؛ زیرا دانشمندان برای غلبه بر شکاف بین نظریه و مشاهدات نیاز به تمثیل دارند. دوم، قدرت پیشبینی در نظریات علمی است که بدون تمثیل مادی نمیتوان مبنایی خردپسند برای پیشبینی فراهم کرد. سوم، نقشآفرینی تمثیلهای ریاضیاتی در الگوسازی علمی است که بیانگر تاثیر مستقیم این تمثیلها بر الگو پدیده های خود است. چهارم، نقش تمثیل ها در مقام کشف و توجیه به منظور فهم درست جایگاه تمثیل در الگو ها و گسترش نظریات در علم.
روش شناسی ، تمثیل ، الگو ، الگوهای تمثیلی ، کشف علمی
پرداخت حق اشتراک به معنای پذیرش "شرایط خدمات" پایگاه مگیران از سوی شماست.
اگر عضو مگیران هستید:
اگر مقاله ای از شما در مگیران نمایه شده، برای استفاده از اعتبار اهدایی سامانه نویسندگان با ایمیل منتشرشده ثبت نام کنید. ثبت نام
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.