نهاد انتخاباتی پارلمان در حکمرانی مدرن؛ امکان سنجی نظام انتخاباتی تناسبی برای جمهوری اسلامی ایران

دموکراسی مدرن در اغلب کشورهای جهان یکی از اصلی ترین بخش های زندگی سیاسی امروز به شمار می آید و پارلمان و نظام پارلمانی نقش ویژه ای در این کشورها ایفا می نمایند. در این راستا، انتخابات امروزه به عنوان یکی از ارکان دموکراسی نقش مهمی در مشارکت و نظارت شهروندان بر عملکرد و تصمیمات کارگزاران نظام های سیاسی دارد. در این بین انتخابات مجلس هر کشور متناسب با الگوی نظام انتخابات آن کشور دارای جایگاه متفاوتی است که خود می تواند مبتنی بر احزاب قدرتمند باشد. سابقه بیش از یک قرنی پارلمان در ایران، با نظام انتخاباتی اکثریتی از سال 1285 تاکنون، دارای نواقصی است که در قالب طرح استانی شدن حوزه های انتخاباتی در آستانه یافتن جایگزین مناسبی است. در این راستا، با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به دنبال بررسی این سوال است، این جایگزین مبتنی بر چه نوع نظام انتخاباتی باشد تا بتواند، ضمن تقویت تحزب، از کارآیی و کارآمدی بالایی برخوردار باشد؟ مقاله با این فرض به دنبال پاسخ به مساله فوق است که نظام انتخاباتی تناسبی بهترین بدیل ممکن برای نظام پارلمانی جمهوری اسلامی ایران است است که هم می تواند منجر به احزاب مستقل و قدرتمند شود و هم در تجارب بسیاری از کشورها نیز به عنوان الگوی مناسب، کارآیی و کارآمدی داشته است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با اتکاء به تجارب کشورهایی همچون کانادا، نیوزلند، انگلستان و ایتالیا در صدد تبیین فرضیه طرح شده بر آمده و در نهایت به این نتیجه رسیده است که نظام انتخاباتی تناسبی (به خصوص در حوزه های غیر تک کرسی) می تواند به جای نظام فعلی، مبنای استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی محسوب شود.