گونه شناسی و ارزیابی نقدهای مفسران معاصر شیعی بر آراء علامه طباطبایی(مطالعه ی موردی سوره ی بقره)

نظرات علامه طباطبایی بازتاب وسیع و تاثیر چشمگیری بر آثار قرآنی معاصر شیعه داشته است. البته مفسران معاصر شیعی علاوه بر بهره گیری گسترده از نظرات مولف المیزان، در موارد قابل توجهی نیز آرای ایشان را مورد بررسی و نقد قرار داده اند. پژوهش پیش رو که با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه ای انجام شده، با مطالعه ی آثار تفسیری معاصر، به کشف و استخراج ادله ی مفسران در نقد آرای مولف المیزان(پیرامون آیات سوره ی بقره) و ارزیابی آن ها می پردازد. برخی از مفسران در مواردی نظیر: چیستی حروف مقطعه، کشف معانی واژگان قرآنی، تعیین مصادیق واژگان و عبارات قرآنی، تبیین مفهوم و مفاد آیات به نقد نظرات علامه پرداخته اند. مهمترین دلایل مورد استناد ناقدان عبارتنداز: مبهم خواندن، خلاف واقع دانستن، ناسازگاری با منابع قرآنی و روایی، ضعیف و نامعتبر دانستن، ناصواب و قابل اثبات نبودن، مغایرت با مفهوم آیات، ناسازگاری با ادله و آیات قرآنی، عدم دلالت آیه بر تفسیر و... پس از بررسی و سنجش آرای ناقدان، حاصل پژوهش چنین بیان می شود که اغلب این نقدها نامعتبر بوده و با آسیب ها و اشکالات اساسی مواجه است. البته در موارد معدودی نیز نظرات ناقدان صحیح و معتبر بوده و ضعف دیدگاه های علامه پذیرفته می شود.