راهکارهای تربیت شناختی قرآن برای ارتقاء «خودشفقتی»

خودشفقتی» یا شفقت بر خود، یک فضیلت اخلاقی بنیادین در ساحت ارتباط با خود است که در دو دهه ی اخیر مورد توجه روانشناسی مثبت گرا قرار گرفته و آثار متعددی را در جنبه های نظری و کاربردی آن پدید آورده است. از سوی دیگر، قرآن کریم آیات بسیاری در رابطه با ایجاد و ارتقاء این فضیلت دارد که تاکنون استخراج نشده و می تواند گام بلندی در توسعه و تعمیق مطالعات تربیتی موجود به شمار آید. روان شناسان رویکردهای درمانی و برنامه های آموزشی ویژه ای برای شفقت برخود مطرح نموده اند؛ لکن برنامه تربیتی قرآن، در سه ساحت شناخت، عاطفه و رفتار قابل جستجوست که مسیله ی این پژوهش، استخراج راهکارهای شناختی آن به مثابه لایه ی نخست از نظام تربیت قرآنی با روش تحلیلی و تفسیر موضوعی است. با بررسی آیات با محتوای خودشفقتی، شش راهکار تربیت شناختی به دست آمد که عبارتند از: توحید در ربوبیت و استعانت، باور به حکمت و عدالت الهی، معادباوری، اصلاح نگرش به دنیا و شناخت سنن الهی از جمله محافظت از صابران، همگانی بودن رنج، تکلیف به تناسب وسع و... این راهکارهای شناختی، دارای جامعیت، کمال و اطمینان بخشی بالایی هستند که به دلیل برخورداری از مبانی وحیانی، امتیاز ویژه ای نسبت به مکاتب بشری دارد.