رابطه ی ادراک بیماری، ذهنی سازی و سنخ شخصیتی D با کیفیت زندگی بیماران عروق کرونر قلب: کاربردی از مدل معادلات ساختاری

بیماران مبتلا به اختلال در عروق کرونر قلب (Coronary artery disease) CAD کیفیت زندگی پایین تری را تجربه می کنند. پژوهش حاضر با هدف کاربردی از مدل معادلات ساختاری در بررسی واسطه گری ادراک بیماری در ارتباط بین ذهنی سازی و سنخ شخصیتی D با کیفیت زندگی بیماران CAD انجام شد.

مطالعه ی حاضر، طبق مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. بر اساس جدول تعیین حجم نمونه ی Cohen، 210 بیمار مبتلا به CAD مراجعه کننده به بیمارستان شهید چمران اصفهان در سال 1400 به روش نمونه گیری تصادفی وارد مطالعه شدند. پرسش نامه های سنخ شخصیتی D، کیفیت زندگی (Quality of life) SF-36، ذهنی سازی (Mentalization) Ment S و ادراک بیماری (Illness Perception Questionnaire) IPQ، ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش بودند که توسط خود بیماران تکمیل گردیدند. پس از جمع آوری داده ها، رابطه ی دوبه دو متغیرها با استفاده از همبستگی Pearson مقایسه گردید. از طرف دیگر، ارتباط تعاملی در ساختار مدل نظری ترسیم شده در این مطالعه با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری ارزیابی گردید. کفایت مدل با شاخص های آماری (Comparative fit index) CFI، (Tucker-Lewis index) TLI، (Normed fit index) NFI و آزمون Chi-square و RSME ارزیابی شد.

الگوی نهایی پژوهش از برازش بسیار خوبی برخوردار بود. نتایج حاکی از اثر مستقیم سنخ شخصیتی D و ادراک بیماری بر کیفیت زندگی بود، اما اثر مستقیم ذهنی سازی بر کیفیت زندگی معنی دار نبود. همچنین، اثر غیرمستقیم سنخ شخصیتی D و ذهنی سازی از طریق ادراک بیماری بر کیفیت زندگی، از نظر آماری، معنی دار بود.

بازنمایی شناختی و هیجانی از بیماری که همان ادراک بیماری است می تواند رابطه ی بین متغیرهای روان شناختی و شخصیتی با کیفیت زندگی را واسطه گری کند. لذا در بهبود ادراک بیماری جهت ارتقاء کیفیت زندگی بیماران، می توان متغیرهای شخصیتی، رفتاری و روان شناختی را مورد هدف قرار داد.