واکاوی سازوکار تئاتر کاربردی در امر آموزش (مورد مطالعاتی: آموزش زبان به روش تی پی آر)

ضرورت پژوهش حاضر از میان اهمیت آشنا شدن دست‌اندرکاران امور آموزش در ایران با ابزارهای نمایشی و تیاتری برای آموزشی دیرپاتر و غنی‌تر برخاسته است. با این که تیاتر آموزشی، به‌عنوان یکی از زیرشاخه‌های تیاتر کاربردی، و نمایش خلاق، سال‌هاست در ایران شناخته شده و بعضا در مهدکودک‌ها و مدارس ابتدایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، هنوز سایر رشته‌ها دلیل و طریقه استفاده از امکانات تیاتر را در دروس خود نیافته‌اند. پژوهش‌هایی از این دست، از یک سو به جای خالی واحدهای آموزشی تیاتر کاربردی در دانشکده‌های تیاتری اشاره می‌کنند، و از سوی دیگر فقدان آگاهی سایر علوم از تغییر پارادایم‌های آموزش مقولات مربوط به حوزه خود را در جهان، از شیوه سنتی کلام‌محور به شیوه اجرامحور نشان می‌دهند. بنابراین پژوهش حاضر نخست می‌کوشد با مروری متخصر، جایگاه کلی تیاتر کاربردی و به‌ویژه تیاتر آموزشی (پداگوژیک) را در حوزه آموزش علوم مختلف تبیین کند، تا بتواند درادامه سازوکار بنیادی تیاتر آموزشی را دریابد. بررسی نحوه کار تیاتر آموزشی به شناخت سازوکار متمایز این گونه آموزشی از سایر روش‌های آموزش منجر می‌شود؛ سازوکاری که می‌توان دو محور اصلی آن را به این صورت خلاصه کرد: 1- حضور و عمل‌کرد یک تسهیل‌گر مسلط به هر دو حوزه آموزش و نمایش، و 2- تاکید بر کنش‌های بدنی و فعال‌کردن نیم‌کره راست مغز از طریق بازی‌های نمایشی. پرسش کلیدی مقاله این است که تیاتر آموزشی چگونه می‌تواند به بهبود کیفیت آموزش زبان خارجی کمک کند؟ به این منظور یک روش آموزش زبان خارجی، موسوم به تی‌پی‌آر، از منظر سازوکار تیاتر آموزشی مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی این روش نشان می‌دهد که بانیان آن، اصول پایه‌ای روش آموزش خود را بر مبنای همین دو محور تیاتر آموزشی پایه‌ریزی کرده‌اند. این بررسی نشان می‌دهد در روش تی‌پی‌آر کلاس درس به صحنه تیاتری بدل می‌شود که مربی آن در مقام یک تسهیل‌گر نمایشی عمل می‌کند و با ترتیب‌دادن بازی‌های نمایشی و هدایت آن‌ها مهارت‌های زبانی مختلف را آموزش می‌دهد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده و جمع‌آوری داده‌ها کتابخانه‌ای است.