فهرست مطالب
نشریه تئاتر
سال نهم شماره 88 (بهار 1401)
- تاریخ انتشار: 1401/06/15
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 9
-
صفحه 13
آیین سوگواری در ایران، تنها آیینی بوده که درطول تاریخ و در مسیر تحول، در دوره قاجار، بدل به نوعی از نمایش آیینی، با هویت ملی و مذهبی شده است. با همه مناقشاتی که بر سر خاستگاه و تاریخ دقیق اجرای اولین تعزیه ها وجود دارد، به نظر میرسد اصل تاریخ تکوینی، در موضوع نمایشی شدن آیینهای سوگواری تا تبدیل شدن آن به تعزیه، رویکردی قابل قبول ومنطقی باشد. تاریخ پر فرازونشیب آیینهای سوگواری در ایران، رابطه مستقیمی با شرایط حاکم بر دوره های تاریخی نشان میدهند. از آنجا که آهنگ تکامل زیباشناختی این آیینها، به واسطه رسمیت تشیع، از دوره صفویه آغاز میشود، دامنه تاریخی این پژوهش دوره صفویه تا زندیه است که زمینه ساز ظهور اولین نمایشهای آیینی تعزیه بودهاند. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که: چه عوامل اجتماعی و سیاسی موثر در پیدایی ویژگیهای نمایشی در آیینهای سوگواری رسمی در ایران بودهاند؟ روش تحقیق، تاریخی توصیفی و نتیجه اولیه مبین این امر است که ظهور مختصات نمایشی در آیینهای سوگواری در دوره صفویه، بخشی از فرایند توسعه و گسترش تبلیغاتی این آیینهاست که دولت صفوی در راستای کسب اقتدار و مشروعیت به کار بسته بود و این روند در دوره زندیه به واسطه آزادی عمل و قریحه توده ها، با تداخل عناصر روایت و داستان و شخصیت پردازی، آیینهای سوگواری را به اشکال نمایشی نهایی، نزدیک کرد.
کلیدواژگان: آیینهای سوگواری در ایران، آیینهای سوگواری دوره صفویه، آیینهای سوگواری دوره افشاری، آیینهای سوگواری دوره زندیه، تعزیه -
صفحه 35
اگزیستانسیالیسم، مطرحترین فلسفه بعد از جنگ جهانی دوم بوده است که در میان روشنفکران و هنرمندان، بهویژه در شعرها، نمایشنامهها و فیلمهای سینمایی، تاثیر خود را بر جای گذاشته است. یکی از برجستهترین هنرمندان نمایشنامهنویس و فیلسوف اگزیستانسیالیسم، ژان پل سارتر(1980–1905) بود که او را در ردیف شاخه الحادی یا خدا ناباوری میدانند. هدف از این مقاله این است که آیا میتوان، این فرضیه را به اثبات رساند که سارتر، متاثر از کیرکگارد(1855-1813) ، فیلسوف و بنیانگذار اگزیستانسیالیسم که برخلاف عقاید سارتر، پیرو مسیحیت و شاخه الهی این فلسفه محسوب میشود، بوده است یا خیر؟ اگر بوده است، موارد و مقولات اگزیستانسیالیستی متاثر از کیرکگارد، چه بوده است؟ آیا انعکاس این موارد و مقولات را در آثار دراماتیک سارتر هم میتوان مشاهده کرد؟ برای پاسخ به سوالات فوق، ابتدا به توضیح مقولات اگزیستانسیالیسم کیرکگارد مانند: سپهر هستی یا استهتیک، سپهر اخلاقی و سپهر دینی، فراموشی، انتخاب، باور همگانی، پشیمانی و احساس ندامت، میپردازیم و بعد ازآن به بررسی و تحلیل موضوعاتی میپردازیم که آیا مقولات یا نکتههای فلسفی اگزیستانسیالیسم در نمایشنامههای سارتر به مانند: دستهای آلوده، مردههای بی کفنودفن، مگسها، روسپی بزرگوار و جهنم (دوزخ) انعکاس یافته است یا خیر و در تایید آن میکوشیم. در این مقاله از روش مطالعات کتابخانهای و بررسی و مطابقت با تکیه بر تحلیل عقلی، پیش رفتهایم تا این نتیجه حاصل آید که فرایند استهتیکی خلق آثار دراماتیک (نمایشی) سارتر که بار فلسفی اگزیستانسیالیسم متاثر از کیرکگارد را اگر در بردارد، چگونه به آثار هنری بهیادماندنی در تاریخ ادبیات دراماتیک جهان تبدیلشده است؟
کلیدواژگان: ژان پل سارتر، کیرکگارد، اگزیستانسیالیسم، نمایشنامه -
صفحه 53
رسانههای نوین تاثیری ژرف و شگرف بر انزوای تیاتر کشور داشته است بگونهای که حیات این حوزه از هنر نیازمند الگویی جدید و مبتنی بر بازنگری اساسی در رویکردهای جاری است. پژوهش حاضر با هدف طراحی ارایه الگوی سازوکار بقاء تیاتر در عصر رسانههای نوین با رویکرد داده بنیاد انجام شده است. این پژوهش از منظر هدف کاربردی-توسعهای است و از منظر گردآوری دادهها یک پژوهش توصیفی است و با شیوه پیمایشی-مقطعی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل خبرگان نظری (اساتید حوزه تیاتر و رسانه کشور) و خبرگان تجربی (مدیران و فعالان حوزه تیاتر کشور) است. نمونهگیری با استفاده از روش غیراحتمالی و به صورت هدفمند صورت گرفت و در نهایت 17 نفر از خبرگان منتخب در این مطالعه شرکت کردند. ابزار گردآوری دادهها مصاحبه نیمهساختاریافته میباشد. جهت تحلیل مصاحبههای تخصصی از روش نظریهپردازی دادهبنیاد (گراندد تیوری) استفاده شد. تحلیل دادههای پژوهش با نرمافزار MaxQDA انجام شد. در مرحله کدگذاری باز 191 کد شناسایی گردید که با ملاحظات انجام شده به 6 پارادایم، 12 مقوله اصلی و 41 شاخص دست پیدا شد. 12 مقوله اصلی شامل رسانههای نوین، تیاتر سوم، دنیای دیجیتالی، تکنولوژی، جهان مجازی، تاریخ، دولتها، هنرمندان، شیوه اجرایی نوین، بقای تیاتر، شهروندنگاری و مدیریت مشارکتی شناسایی شد. براساس الگوی پارادایمی پژوهش، رسانههای نوین پدیده محوری در این مطالعه است. تکنولوژی، دنیای دیجیتال و جهان مجازی شرایط علی هستند که بر رسانههای نوین اثر میگذارند. البته نباید از نقش دولت و هنرمندان به عنوان شرایط مداخلهگر غافل شد. از سوی دیگر تیاتر ریشه در تاریخ دارد و تحولات این حوزه باید با درنظرگیری تحولات تاریخی مورد وثوق قرار گیرد. در نهایت نتایج این پژوهش نشان داد تیاتر سوم راهبردی است که میتواند با درنظرگیری دیدگاه خبرگان نظری و تجربی، نسل جدید را میتوان به یک مخاطبان تیاتر تبدیل کرده و در نهایت بقای تیاتر را تضمین نماید.
کلیدواژگان: ساز و کار بقاء تئاتر، رسانه های نوین، گراندد تئوری، الگوی پارادایمی -
صفحه 91
این پژوهش با هدف بررسی تاثیر پیوند اگزیستانسیالیسم در تیاتر شکلگرا بر اساس اندیشههای مرلوپونتی مبتنی بر پدیدار شناسی ادراک حسی بدن و فرم انجام شده، است.سوال اساسی پژوهش عبارت است ازاینکه اگزیستانسیالیسم چه تاثیراتی بر تیاتر شکلگرا (فرمگرا) و بدن اجراگر داشته است؟اطلاعات در این پژوهش به شیوه کتابخانهای اطلاعات لازم گردآوری شده و سپس با روش توصیفی-تحلیلی به تجزیه و تحلیل این اطلاعات پرداخته شده است . نتایج به دست آمده حاکی از این است مفاهیم اگزیستانسیالیسم به عنوان موضوعی فلسفی و فکری و در سوی دیگر آن ادراکات بدنی مرلوپونتی به عنوان یک مساله علمی و عینی با تعمیم به تیاتر شکل گرا باعث میشود بدن اجرایی با فلسفه و مفاهیم مرتبط با آن درارتباط باشد و رازو رمز مبانی این نوع از تیاتر را از زاویه ای عمیق با محتوای اگزیستانسیالیسم برشمرد و ادعا کرد که قدری بر عمق بخشیدن و تاثیرات بطنی اجرایی و تاتر شکل گرا افزوده ایم.
کلیدواژگان: اگزیستانسیالیسم، تئاتر شکل گرا، اندیشه های مرلوپونتی، فرم، ساختار -
صفحه 115
فشن در طول زمان، بر درک ما از بدن دیگران تاثیر داشته و همواره فرم بدن را دستخوش تغییر کرده است. از سال 1860 طراحان فشن در تلاش بودند که به صورت آزاد و خلاقانه با تلفیق صنعت فشن و هنر، ایدههایی را تحقق بخشند که بر تاثیر و سلطهی فشن بر زندگی مردم انتقاد کنند. یکی از جنبههای فشن در تلفیق با هنر، نمایشهای فشن بود که در دههی 1980 و 1990 رشد کرد و در آغاز سده بیست و یکم به اوج خود رسید و توجه خود را به ارزشهای فرهنگی لباس معطوف کرد. ویکتور و رولف، از طراحان هلندی، به تغییر تناسبات و فرم بدن به واسطهی لباس پرداختند و بر پیوند فشن با نمایش تاکید کردند، بدینترتیب مرزهای فشن و تیاتر و فیلم را متحول نمودند. تغییر در تناسبات لباس و فرم بدن در نمایشهای فشن، بر حرکت، هدایت و رفتار مدلها تاثیر گذاشت، به گونهای که اهمیت لباس بیش از انسان به نظر رسید. مسیلهی قدرت اشیا و تاثیر آن بر رفتار انسان و چگونگی هدایت حرکت او در فضا، از موارد قابل توجه در تیاتر عروسکی به حساب میآید، از اینرو در این پژوهش تلاش بر آن است که به روش تحلیلی و با استفاده از نظریات مارک جانسون در باب حرکت، به بررسی مناسبات اجرای عروسکی و امکانات آن در نمایشهای فشن ویکتور و رولف پرداخته شده و به این پرسش پاسخ داده شود که نمایشهای فشن انتقادی آنها چگونه میتوانند به عنوان یک اجرای عروسکی تلقی شوند؟ از نتایج این تحقیق میتوان به عروسکشدگی انسان به واسطهی لباس در نمایشهای فشن این کمپانی اشاره کرد و بیان کرد، زمانی که نمایشهای فشن به اجراهای عروسکی نزدیک میشوند، میتوانند در جهت جذب مخاطب موفقتر عمل کنند و از تیاتر عروسکی به مثابه رسانهای برای انتقال نقد خود بهره گیرند.
کلیدواژگان: نمایش فشن، اجرا، تئاتر عروسکی، ویکتور اند رولف، عروسک شدگی -
صفحه 135
ضرورت پژوهش حاضر از میان اهمیت آشنا شدن دستاندرکاران امور آموزش در ایران با ابزارهای نمایشی و تیاتری برای آموزشی دیرپاتر و غنیتر برخاسته است. با این که تیاتر آموزشی، بهعنوان یکی از زیرشاخههای تیاتر کاربردی، و نمایش خلاق، سالهاست در ایران شناخته شده و بعضا در مهدکودکها و مدارس ابتدایی مورد استفاده قرار میگیرد، هنوز سایر رشتهها دلیل و طریقه استفاده از امکانات تیاتر را در دروس خود نیافتهاند. پژوهشهایی از این دست، از یک سو به جای خالی واحدهای آموزشی تیاتر کاربردی در دانشکدههای تیاتری اشاره میکنند، و از سوی دیگر فقدان آگاهی سایر علوم از تغییر پارادایمهای آموزش مقولات مربوط به حوزه خود را در جهان، از شیوه سنتی کلاممحور به شیوه اجرامحور نشان میدهند. بنابراین پژوهش حاضر نخست میکوشد با مروری متخصر، جایگاه کلی تیاتر کاربردی و بهویژه تیاتر آموزشی (پداگوژیک) را در حوزه آموزش علوم مختلف تبیین کند، تا بتواند درادامه سازوکار بنیادی تیاتر آموزشی را دریابد. بررسی نحوه کار تیاتر آموزشی به شناخت سازوکار متمایز این گونه آموزشی از سایر روشهای آموزش منجر میشود؛ سازوکاری که میتوان دو محور اصلی آن را به این صورت خلاصه کرد: 1- حضور و عملکرد یک تسهیلگر مسلط به هر دو حوزه آموزش و نمایش، و 2- تاکید بر کنشهای بدنی و فعالکردن نیمکره راست مغز از طریق بازیهای نمایشی. پرسش کلیدی مقاله این است که تیاتر آموزشی چگونه میتواند به بهبود کیفیت آموزش زبان خارجی کمک کند؟ به این منظور یک روش آموزش زبان خارجی، موسوم به تیپیآر، از منظر سازوکار تیاتر آموزشی مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی این روش نشان میدهد که بانیان آن، اصول پایهای روش آموزش خود را بر مبنای همین دو محور تیاتر آموزشی پایهریزی کردهاند. این بررسی نشان میدهد در روش تیپیآر کلاس درس به صحنه تیاتری بدل میشود که مربی آن در مقام یک تسهیلگر نمایشی عمل میکند و با ترتیبدادن بازیهای نمایشی و هدایت آنها مهارتهای زبانی مختلف را آموزش میدهد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده و جمعآوری دادهها کتابخانهای است.
کلیدواژگان: روش تی پی آر، بازی های نمایشی، تئاتر کاربردی، تئاتر آموزشی
-
Page 9
-
Page 13
The mourning ritual in Iran is the only ritual that in the course of evolution, has become a kind of ritual performance in the Qajar period, having national and religious identity. Despite all the controversy over the origin and exact date of the first taziyehs, the principle of developmental history seems to be an acceptable and logical approach to the subject of the theatricality of mourning rituals until it changes to taziyeh. The ups and downs of the history of mourning rituals in Iran show a direct relationship with the conditions prevailing in historical periods. Since the aesthetic evolution of these rituals, due to the recognition of Shiism, begins from the Safavid period, the historical scope of this research is the Safavid period to Zandieh, which paved the way for the emergence of the first ritual performances of Ta’ziyeh. This study seeks to answer the question: What social and political factors have been influential in the emergence of theatrical features in official mourning rituals in Iran? The research method is historical- descriptive and the initial result indicates that the emergence of theatrical coordinates in mourning rituals in the Safavid period is part of the process of development and propaganda of these rituals that the Safavid government used to gain authority and legitimacy. This process in the Zandieh period, due to the freedom of action and talent of the masses, brought the mourning rites closer to the final theatrical forms by interfering with the elements of narration, story, and characterization.
Keywords: Mourning rituals in Iran, Safavid Mourning rituals, Afshari Mourning rituals, Zandieh Mourning rituals, Taziyeh -
Page 35
Existentialism is the most outstanding school of philosophy following the World War II, which has influenced the intellectuals and artists, especially poetry, plays and movies. One of the most notable playwrights who was also an existentialist philosopher was Jean-Paul Sartre who is thought of an atheist. This article seeks to support the hypothesis whether Sartre was influenced by the founder and philosopher of existentialism, Kierkegaard who, unlike Sartre, followed Christianity. If yes, what were the existentialist categories influenced by Kierkegaard? Are these categories represented in the Sartre’s dramatic works? To answer the questions, we first explain existentialist categories proposed by Kierkegaard: existential sphere (aesthetics), ethical sphere, religious spere, oblivion, choice, universal belief, remorse and feeling regret. Then, we analyze whether existentialist categories are represented in Sartre’s plays of Dirty Hands, the Unburied Dead, the Flies, the Respectful Prostitute, and the Hell. This article uses library methods and rational analysis to demonstrate how the aesthetic process of Sartre’s creation of dramatic works, influenced by the existentialist philosophy of Kierkegaard, has turned into memorable works of art in the history of the world’s dramatic literature.
Keywords: Jean-Paul Sartre, Kierkegaard, Existentialism, plays -
Page 53
The new media has had a profound and dramatic effect on the isolation of the country’s theater, so that the life of this field of art needs a new model based on a fundamental revision of current approaches. The present study aims to design a model for the survival of theater in the age of modern media based on grounded theory approach. This research is an applied-developmental in terms of purpose and a descriptive research in terms of data collection which has been done by cross-sectional survey method. The statistical population of this research includes theoretical experts (professors in the field of theater and media in Iran) and experimental experts (managers and activists in the field of theater in Iran). Sampling was performed purposefully using non-probability method and finally 17 selected experts participated in this study. The data collection tool is a semi-structured interview. Data based theory (grounded theory) method was used to analyze specialized interviews. Research data were analyzed using MaxQDA software. In the open coding stage, 191 codes were identified, which with the observations made, 6 paradigms, 12 main categories and 41 indicators were achieved. Twelve key categories were identified including new media, third theater, digital world, technology, virtual world, history, governments, artists, modern performance, theater survival, citizenship, and participatory management. Based on the paradigm model of research, new media is the central phenomenon in this study. Technology, the digital world and the virtual world are causal conditions that affect new media. Of course, the role of the government and artists as intervening conditions should not be overlooked. On the other hand, theater is rooted in history, and developments in this field must be trusted by taking historical developments into account. Finally, the results of this study showed that the third theater is a strategy that, according to the point of views of theoretical and experimental experts, can turn the new generation into a theater audience and ultimately guarantee the survival of the theater.
Keywords: Theater Survival Mechanism, New Media, Grounded Theory, Paradigm pattern -
Page 91
In the study, the thoughts and intellectual concepts of the authors have been reflected, and by understanding their roots, one can also understand the current issues of the world. Many writers have specific beliefs and tendencies that indicate their interest in different philosophical and literary schools. The aim of this study was to investigate the effect of the link between existentialism and form- oriented theater based on Merleau-Ponty’s ideas on form and structure. The method of libraries of necessary information has been collected and then this information has been analyzed by descriptive-analytical method. The results indicate that the novel and vague movements and forms in formative theater are also due to the induction of a sense of rebellion and freedom in understanding the world, and arising from the philosophy of existentialism, often the perception and understanding in the formalist play is left to the viewer.
Keywords: Existentialism, Formalist Theater, Merleau-PontyThoughts, Form, Structure -
Page 115
Fashion over time has affected our perception of other people’s bodies and has always changed the shape of the body. Since 1860, fashion designers have been trying to freely and creatively combine ideas from the fashion and art industries to come up with ideas that critique the impact and dominance of fashion on people’s lives. One aspect of fashion in combination with art was fashion shows, which flourished in the 1980s and 1990s and peaked in the early 21st century, drawing attention to the cultural values of clothing. · Victor and Rolf, Dutch designers, changed the proportions and shape of the body through clothing, emphasizing the connection between fashion and the show, In this way, they changed the boundaries of fashion, theater and film. Changes in the proportions of clothing and body shape in fashion shows affected the movement, direction and behavior of the models, So that the importance of clothing seemed more than human. The power of objects and their effect on human behavior and how to direct their movement in space is one of the significant cases in Puppet Theater. Therefore, in this research, an at- tempt is made to investigate the relationship between puppetry and its possibilities in Victor and Rolf fashion shows, using an analytical method and using Marc Jonson’s theories about movement, and to answer the question that fashion shows Critically, how can they be considered a puppet show? The results of this study include human puppetry through clothing in the company’s fashion shows and stated that when fashion shows approach puppet shows, they can be more successful in attracting audiences and use puppet theater as a medium for conveying criticism. Take advantage of yourself.
Keywords: Fashion show, Performance, Puppet Theater, Victor &Rolf, Puppetry -
Page 135
The significance of the present research is that people who work in education in Iran to understand the theatrical and drama methods by which the teaching becomes more stable and enricher. Although the theatre pedagogy is a sub-branch of applied theatre and creative drama, which has been recognized and used for years in nurseries and primary schools, other courses have not found the reasons and methods of using performance facilities in their lessons yet. On the one hand, these kind of researches show the lack of credits of applied theatre in theatre schools, and on the other hand, it indicates the lack of knowledge of other sciences on paradigm shift of learning of subjects about its own skills from the traditional method of task-base language learning to task-base performance in the world. Therefore, the present research, by a brief review, first attempts to explain the general status of applied theatre, particularly the pedagogy theatre in different science teaching in order to understand the basic mechanism of pedagogy theatre. Studying the mechanism of pedagogy theatre is resulted in recognition of distinctive mechanism of this type of education from other educational methods; the mechanism that main kingpins can be summarized as follows: 1. The presence and activity of a facilitator who predominates in both field of teaching and drama. 2. To accentuate physical function and activate the right cerebral hemisphere by dramatic games. The main question is that how the pedagogy theatre can help to improve the quality of teaching foreign language? Accordingly, from mechanism of the theatre pedagogy point of view, a method of teaching foreign language called TPR has been studied. Studying this method shows that its founders have based the fundamental principles of teaching methods upon these two kingpins of theatre pedagogy. This studying indicates that in TPR method the classroom turns into theatrical scene where its tutor acts as a drama facilitator teaching different language skills by arranging and performing theatrical games.
Keywords: Applied Theatre, Theatre Pedagogy, Facilitator, DramaGames, “TPR”