بررسی شاخص یکپارچگی تجارت منطقه ای برای ایران: نظریه گراف

در مطالعه حاضر، به بررسی یکپارچگی تجاری و نقش ایران در دو موافقت نامه تجاری اکو و D8 پرداخته شده است. بدین منظور، با استفاده از داده های 150 کشور طی سال های 2019-1980 و به کارگیری رهیافت شبکه های پیچیده، شاخص یکپارچگی تجارت منطقه ای و شاخص های مرکزیت برای دو موافقت نامه تجاری اکو و D8 محاسبه و بررسی شد. نتایج حاصل از شاخص یکپارچگی تجارت منطقه ای نشان داد که تجارت کشورهای عضو موافقت نامه تجاری اکو و D8 با یکدیگر نسبت به تجارت اعضا با کشورهای خارج از موافقت نامه بسیار پایین است. نتایج حاصل از شاخص یکپارچگی تجارت ایران در دو موافقت نامه تجاری اکو و D8 بیانگر پایین بودن تجارت ایران با کشورهای عضو موافقت نامه در مقایسه با کشورهای خارج از موافقت نامه است. بنابراین موافقت نامه های تجاری اکو و D8 در افزایش تجارت کشور با سایر اعضای موافقت نامه نقش چندانی نداشته است. شاخص مرکزیت قدرت نشان می دهد سهم تجارت دو جانبه کشور با اعضای موافقت نامه تجاری اکو و D8 طی سال های مورد مطالعه کاهش یافته و شاخص مرکزیت بردار ویژه برای اعضای موافقت نامه تجاری اکو و D8  در سال های 1980، 1990 و 2000 نسبتا پایین و در سال های 2010 و 2019 بهبود یافته است. شاخص تراکم برای دو موافقت نامه تجاری اکو و D8 نشان می دهد که روابط تجاری بین کشورهای عضو این دو موافقت نامه از انسجام و یکپارچگی بالایی برخوردار نیست.