ارتباط نمود دستوری و واژگانی در زبان فارسی: مطالعه ای از منظر رویکرد انباشتی

در نوشتار پیش رو ارتباط بین نمود دستوری و واژگانی برپایه رویکرد انباشتی در زبان فارسی معاصر با توجه به نمونه های گفتاری و نوشتاری بررسی شده است. داده ها موید آن است که در رویدادهای کنشی ارتباط یک به یک بین نمود دستوری و معنایی برقرار نیست. رویدادهای کنشی نامقید، غیر غایی هستند؛ حال آنکه رویدادهای مقید به لحاظ واژگانی مشخصه های غایی/ غیر غایی دارند. عدم مطابقت نمود دستوری و واژگانی رویدادهای ایستا ازراه خوانش کامل یا ناقص نمود دستوری و غیر غایی‎بودن نمود واژگانی آن‎ها رقم می خورد. رویدادهای ایستای عادی، نمود دستوری کامل/ ناقص و نمود واژگانی غیر غایی دارند، حال آنکه رخدادهای ایستای تحققی دارای نمود واژگانی غایی هستند. در رویدادهای غایت‎مند نیز ارتباط یک به یک بین نمود کامل و غایی و نمود ناقص و نمود واژگانی غیر غایی برقرار نیست. نمود دستوری کامل رویدادهای تحققی، نمود واژگانی غایی دارند؛ همچنین صورت تداومی رویدادهای تحققی نشان دهنده نزدیک‎شدن به نقطه پایان و تحقق عمل است. در رویدادهای تحققی استمراری نمود دستوری بر واژگانی تاثیر دارد و رویدادهای تحققی درجه پذیر نمود دستوری کامل، نمود واژگانی غایی/ غیر غایی دارند. نمود واژگانی رویدادها قابل پیش بینی نیست و ازراه مشخصه های ذاتی فعل رقم نمی خورد، بلکه همه سازه های جمله در تعیین آن مشارکت دارند.