گۆڕانی ناسروشتیی زمانی کوردی و بۆنی نامۆیی: خەسارناسیی پەرەسەندنی هەڵە زمانییەکان لە زاری ناوەندییدا

زمانی کوردی وەک هەموو زمانیکی تر پیویستە بۆ مانەوە و گەشەکردن بگۆڕدری و دان وستانی لەگەڵ زمانانی تردا هەبی، بەڵام هەر گۆڕانیک لە زماندا دریژەی گۆڕانە سروشتییەکەی نییە و پەسند ناکری. زمانی شیواوی نووسین و قسەکردنی یەمڕۆ بیجگە لە نموونەی یاوارتە دەرەنجامی کەمتەرخەمی و خەمساردی یاخیوەرانی کوردی و بەتایبەت خویندەوارەکانمانە. هەڵەزمانییەکانی کوردی بە هۆگەلی جۆراوجۆر وەک نەبوونی فیرکاری و خویندنەوەی فەرمیی و دروست، کەمیەزموونیی وەرگیڕان و شیوەی وەرگیڕانی قەرزی، شیواویی زمانی میدیاکان و هتد وەدی هاتوون و تا دی، ڕوو لە زیادبوونن. یەم وتارە لەمەڕ خەسارناسی یەو هەڵەزمانییانە دەدوی وا بە هۆی ناشارەزایی وەرگیڕان و هۆگەلی تر هاتوونەتە نیو زاری ناوەندیی (زاراوەی موکریانی) کوردییە. نووسراوەی بەر دەست، تویژینەوەیەکی چۆنیتی یانە (کەیفی)یە و بە شیوەی تیۆریک و وەسفی داڕیژراوە و بیجگە لە هینانەوەی چەند نموونە لە چەشن و جۆرەکانی هەڵەی ڕیزمانی، لە نیوەنیوەی دەق و کۆتایی وتارەکەدا ڕیکارگەلی بەرگری و خۆلادان لەو هەڵانە یاماژەی پیکراوە. یاکامی تاوتوی کردنی باسەکە دەریدەخا کە گۆڕین و دەسکاریی ناشارەزایانەی سینتاکسی کوردی، لە چاو قەرزکردنی وشەی بیانی، زەرەری زیاترە و زمان بەرەو نەمان دەبا.