مطالعات شاخص های زیستی، کیفی و خودپالایی رودخانه حفاظت شده کرج

این مطالعه جهت درک وضعیت سلامت اکوسیستم رودخانه کرج به عنوان یکی از مهم ترین رودخانه های حفاظت شده کشور از طریق مطالعه شاخص های فیزیکوشیمیایی، سمیت و خودپالایی انجام شد. نمونه برداری در سال های 1399 و 1400، از 12 ایستگاه در طول رودخانه در بخش حفاظت شده صورت گرفت. شناسایی درشت کفزیان و محاسبه ارزش زیستی صورت گرفت. وضعیت کیفی، تعیین مقدار سمیت، اندازه گیری PAHs تجزیه و تحلیل آماری داده ها انجام شد. براساس نتایج، شاخص کیفیت عمومی آب به سمت پایین دست غیر از سرشاخه ها رو به کاهش بود. سمیت دارای نوسان و در کل از بالادست به پایین دست نزولی بود. شاخص زیستی کفزیان بیشترین مقدار را در پارک چمران و کمترین عدد را در سرشاخه هفت چشمه داشت. از نظر خودپالایی، رودخانه در طبقات الیگوساپروب، بتامزوساپروب و آلفامزوساپروب قرار داشت. ایستگاه های بالادست نسبت به پایین دست و فصل سرد نسبت به فصل گرم وضع مطلوب تری داشت. نقشه های تقسیم بندی حوضه آبریز کرج براساس روش مونیخی، شاخص IRWQIsc و تلفیق نقشه خودپالایی، BOD و کاربری اراضی منطقه تهیه شدند. نتایج حاصل از تحلیل ها، نقش مهم فعالیت های انسانی به خصوص کاربری های روستایی و باغی و در مرحله بعد جاده ها در کیفیت آب رودخانه را نشان داد. از بالادست به سمت پایین دست، تعداد منابع آلاینده بیشتر شده و نقش خود را نشان داده اند. افزایش تراکم مناطق روستایی و باغی سبب افزایش BOD و شاخص کفزیان شده است. بنابراین لازم است تصفیه فاضلاب ها، تدوین استانداردهای نظام کشاورزی و نظارت بر استفاده از آب های زیرزمینی به همراه برخورد با متخلفان جهت حفاظت از رودخانه پیگیری و انجام شود.