ارزیابی انرژی و انتشار گازهای گلخانه ای تولید زیتون در غرب ایران (مطالعه موردی: استان ایلام، شهرستان ایلام)

اهداف:

 زیتون یکی از محصولات مقاوم به کم آبی است که کشت آن در برخی از مناطق کشور توسعه پیدا کرده است. این پژوهش با هدف ارزیابی الگوی مصرف انرژی و تحلیل شاخص های زیست محیطی تولید زیتون انجام شد.

نمونه ی آماری تحقیق شامل 177 نفر از باغداران زیتون در استان ایلام بود. برای ارزیابی الگوی مصرف انرژی از شاخص های کارایی انرژی، بهره وری انرژی، شدت انرژی و افزوده خالص انرژی استفاده شد. همچنین به منظور بررسی وضعیت انتشار گازهای گلخانه ای در سامانه های تولید زیتون، از ضرایب انتشار معادل کربن دی اکسید برای نهاده های مصرفی استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیلی صورت گرفت و همه ی داده ها در نرم افزار اکسل ثبت، دسته بندی و مورد ارزیابی قرار گرفتند.

بر اساس نتایج پژوهش، کارایی انرژی، بهره وری انرژی، شدت انرژی و انرژی خالص به ترتیب برابر 36/1، 12/0 کیلوگرم بر مگاژول، 66/8 مگاژول بر کیلوگرم و 04/9175 مگاژول بر هکتار محاسبه شد. میزان مصرف انرژی مستقیم و غیرمستقیم نیز برابر 1/19969 و 5319 مگاژول در هکتار به دست آمد. میزان انتشار گازهای گلخانه ای نیز برابر 74/1185 کیلوگرم معادل دی اکسید کربن در هکتار برآورد شد.

کل انرژی ورودی و خروجی در فرایند تولید زیتون به ترتیب 04/25288 و 08/34463 مگاژول در هکتار برآورد شد. نهاده الکتریسیته و کود نیتروژن به ترتیب با 81/16 و 78/73 درصد بیشترین سهم از انرژی های ورودی را به خود اختصاص دادند. پیشنهاد می شود که با کاربرد روش های مناسب مانند استفاده از ارقام پرمحصول، بهره وری استفاده از نهاده ها افزایش داده شود.