ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در مدیریت مخاطرات طبیعی و انسانی با میانجیگری تاب آوری شهری مطالعه موردی: شهر رشت

سرمایه اجتماعی، تاب آوری جامعه را در برابر تغییرات محیطی افزایش میدهد. روابط منطقی بین کنشگران اجتماعی و هنجارهای موثر اجتماعی، به ساکنان محلی کمک می کند که منابع و اطلاعات را در زمان وقوع بحران های شهری به اشتراک بگذارند. مطالعات نشان داده است که سرمایه اجتماعی مناسب در جوامع، عاملی حیاتی برای توانمندسازی، سازگاری و کاهش اثرات مخرب در زمان وقوع مخاطرات محیطی است. در همین راستا، هدف اصلی تحقیق، بررسی نقش سرمایه اجتماعی در تاب آوری مناطق شهری هنگام بروز بحران های طبیعی و انسانی است که با روش اسنادی، پیمایشی (زمینه یاب) انجام شده است. جامعه آماری شامل خانوارهای شهر رشت است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 384 نفر و روش نمونه گیری تحقیق، خوشه ای چندمرحله ای است. روایی ابزار تحقیق با تحلیل عاملی تاییدی و پانل متخصصان و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ به میزان 802/0 بررسی شد. ابزار تجزیه وتحلیل داده ها، نرم افزارهای SPSS و Lisrel8.80 است. یافته های مدل اندازه گیری نشان داده است که بین عامل های مکنون و شاخص های متناظر آن ها رابطه آماری معناداری وجود دارد و مقادیر بارهای عاملی بالاتر از 5/0 و مقادیر تی بیشتر از 96/1 به دست آمده است؛ بنابراین گویه های هر عامل به درستی و با دقت آن را موردسنجش قرار داده اند. همچنین یافته های مدل ساختاری در راستای بررسی سوالات و آزمون فرضیات نشان دهنده اثرگذاری سرمایه اجتماعی بر تاب آوری شهری (53/0=Beta؛ 39/7=T) و همچنین تاثیر سرمایه اجتماعی بر مدیریت پایدار مخاطرات شهری (64/0=Beta؛ 66/7=T) است. در این میان مشخص شد که تاب آوری شهری بر رابطه بین سرمایه اجتماعی و مدیریت پایدار مخاطرات شهری، نقش میانجی دارد؛ به طوری که نتایج آزمون سوبل با مقدار 6533/4 این یافته را تایید کرده است.