کاربرد رویکرد تحلیل سلسله مراتبی در اولویت بندی مشکلات آموزش بالینی از دیدگاه اساتید بالینی و متخصصین آموزش پزشکی

کیفیت آموزش بالینی از مهمترین مولفه های آموزشی برای پرورش مهارت های بالینی است. شواهد نشان می ‍دهد که آموزش بالینی همراه با مشکلات فراوانی است و تلاش برای رفع آنها از اولویت های متخصصین آموزش پزشکی می باشد. هدف این پژوهش شناسایی  مشکلات آموزش بالینی و رتبه بندی مشکلات از دیدگاه اساتید بالینی و متخصصین آموزش پزشکی  با به کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بود.

در این مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی، 40 نفر (32 استاد بالینی و 8 متخصص آموزش پزشکی) وارد مطالعه شدند. مشارکت کنندگان به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در اولین فاز با استفاده از مرور متون جامع، مشکلات آموزش بالینی شناسایی، غربالگری و اولویت بندی شد. در دومین فاز، با استفاده از الگوی AHP مهمترین مشکلات به ترتیب اولویت مشخص شدند. روایی و پایایی پرسشنامه ها با استفاده از اعتبار محتوا و آزمون مجدد کسب گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 شامل میانگین و انحراف معیار، درصد و فراوانی و نرم افزار expert choice نسخه 11 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

مرور متون جامع منجر به شناسایی 47 مشکل شد. در بررسی اولیه، 17 مشکل کم اهمیت حذف گردید و 30 مشکل توسط متخصصین آموزش پزشکی رتبه بندی شدند. یافته ها نشان داد که عدم وجود انگیزه در دانشجویان (45/2±82/7)، همزمانی راند کاری و آموزشی (20/2±79/7) و نامناسب بودن روش های ارزشیابی بالینی (45/2±49/7) رتبه های یک تا سه را به خود اختصاص دادند. در مرحله دوم، 32 استاد بالینی با انجام مقایسه زوجی به اولویت بندی نهایی مشکلات پرداختند. نتایج الگوی AHP نشان داد که تعداد زیاد دانشجویان با وزن 248/0 در سطح اول، کمبود فضای آموزشی-درمانی با وزن 183/0 در سطح دوم و در سطح سوم فقدان انگیزه شغلی با وزن 103/0 به‎عنوان با اهمیت ترین مشکلات شناخته شدند.

ارتقای مستمر کیفیت آموزش بالینی مستلزم شناسایی مشکلات و اولویت بندی آنها با استفاده از روش های علمی جهت انجام اقدامات اصلاحی مناسب است. برنامه ریزی جهت مدیریت راندهای پرازدحام یکی از مهمترین اولویت های دانشگاه های علوم پزشکی کشور است.