نمادشناسی برخی زیورآلات عهد ناصری

زیورآلات ایران در طول تاریخ علاوه بر جایگاه تزیینی، بیانگر معانی و مفاهیم فرهنگی اند که هنر را به عنوان زبان خود برگزیده اند. زیورآلات دوران قاجار، این فرصت و امکان را برای ایجاد نظام باورهایشان در جریان آیین ها و رفتارهای اجتماعی فراهم آورده که مطالعه آن یکی از شیوه های مناسب برای شناخت فرهنگ و هنر ایران است. هدف این مقاله، شناسایی و تحلیل نقوش نمادین به کار رفته در زیورآلات دوره قاجار با تکیه بر دوره ناصری است. این پژوهش می کوشد به پرسش هایی اساسی پاسخ دهد که آیا نقوش استفاده شده در این دوره از نمونه های مشابه در ادوار پیش از خود تاثیر گرفته اند؟ همچنین آیا نقوش این دوره با تکیه بر باورهای دینی و اسطوره ای شکل گرفته اند یا فقط جنبه تزیینی و هنری دارند. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، نمادهای پرکاربرد زیورآلات دوره ناصری با تکیه بر 26 زیور، معرفی و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد انگاره های استفاده شده در این زیورآلات پیرو و ادامه دهنده معانی نمادین در هنر گذشته ایران، البته به صورتی اغراق آمیز و بیشتر برگرفته از طبیعت است.