خدمت در دوره چالش: تحلیلی بر خدمات و فعالیت های کتابخانه های دانشگاهی در رویارویی با کووید 19

هدف پژوهش: 

هدف از تاسیس کتابخانه های دانشگاه نیل به هدف های دانشگاه یعنی حفظ، اشاعه، و ارتقای دانش است و بررسی نقش این کتابخانه ها هنگام بحران اهمیت زیادی دارد. با توجه به عمر کوتاه بحران کووید-19پژوهش های اندک شماری در ارتباط با این چالش در کتابخانه ها انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شیوه رویارویی کتابخانه های دانشگاهی جهان در مواجهه با کووید- 19 و تحلیل خدمات و فعالیت های آنها در این شرایط انجام شد.دستاورد این پژوهش، ارایه درس آموخته های سودمند از تجربه های کتابخانه های دانشگاه های برتر دنیا است که با تحلیل آنها می-توان برای برنامه ریزی و اداره کتابخانه های دانشگاهی در شرایط بحرانی بهره مند شد و برای مواجهه سریعتر در صورت وقوع رخدادهای مشابه استفاده کرد.

روش پژوهش: 

پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که با روش پیمایشی و به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شد. برای این کار 300 وب سایت کتابخانه های دانشگاهی برتر جهان بر پایه رتبه بندی دانشگاهی تایمز به صورت غیرتصادفی و هدفمند بررسی شدند. ابزار این پژوهش، سیاهه وارسی محقق ساخته بود که 3 بخش اقدام های عام و رایج، ویژه، استراتژی ها و اقدام های این کتابخانه ها در مواجهه با بحران کووید 19 داشت.

یافته های پژوهش نشان داد کتابخانه های دانشگاهی در جهان به ترتیب، شش استراتژی اصلی «ایجاد»، «توسعه«، «تغییر»، «روزآمدسازی»، و «کاهش یا توقف» را دنبال می کردند و بیشترین استراتژی به «ایجاد» و «توسعه» اختصاص داشت. از این رو، تلاش کتابخانه های دانشگاهی در مواجهه با بحران کووید 19 قابل توجه و معنادار بوده است.

کتابخانه های دانشگاهی به جای این که استراتژی توقف یا کاهش خدمات و فعالیت های خود را دربرابر این بحران بپذیرند، بیشتر به استراتژی ایجاد و تغییر خدمات و فعالیت ها برای ارایه به کاربران روی آورده اند.