عملکرد و باروری هیبریدهای حاصل از تلاقی R2000 و لاین های نرعقیم کلزا (Brassica napus L)

رشد سریع، مقاومت به تنش ، یکنواختی، عملکرد بالا و حفظ حق به نژادگر تولید رقم هیبرید را به موفق ترین راهبرد به نژادی کلزا تبدیل کرده است. هدف از این پژوهش تهیه نخستین هیبریدهای سه لاینی ایرانی کلزا و بررسی عملکرد و باروری آنها بود. به علاوه تاثیر صفات مختلف بر افزایش عملکرد هیبریدها نیز مطالعه شد. هفت لاین نرعقیم با یک لاین بازگردان باروری به نام R2000 تلاقی داده شد و عملکرد دانه هیبریدها در دو سال زراعی 1399-1398 و 1400-1399 در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. سه مورد از هیبریدهای ایجاد شده با میانگین دوساله 4/64، 4/40، و 4/38 تن در هکتار عملکرد چشمگیری داشته و اختلاف معنی داری با ارقام شاهد نیلوفر، نپتون، و نیما (به ترتیب با عملکردهای 3/44، 3/73 و 3/30 تن در هکتار) نشان دادند. بیشترین هتروزیس مشاهده شده نسبت به رقم شاهد برتر مربوط به هیبرید R2000×A8  با  34/71،درصد بود. تمامی هیبریدهای به دست آمده از نظر باروری کاملا طبیعی و فاقد هرگونه نرعقیمی بودند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای نشان داد که افزایش تعداد خورجین در بوته و وزن هزار دانه و همچنین تلاقی لاین های والدینی دورتر منجر به تولید هیبریدهای پرمحصول تر می شود. با-توجه به عملکرد بالا و عدم مشاهده نرعقیمی، هیبریدهای امیدبخش حاصل از این پژوهش می توانند پس از بررسی سازگاری و پایداری به عنوان ارقام جدید معرفی شوند.