شناسایی ترکیب شیمیایی پوشش لعاب گلی و رنگ های بکار رفته در برخی از سفالینه های گلابه ای منقوش مکشوفه از منطقه سیستان

یکی از مهم ترین انواع سفال های اوایل دوران اسلامی، در ایران، سفالینه های گلابه ای منقوش است که در قرون سوم و چهارم هجری قمری ‏به ویژه در عصر سامانیان در ایران توسعه و گسترش یافته است. در ‏این پژوهش به منظور شناخت فنون پوشش گلی در این سفالینه ها و ‏شناسایی ترکیب شیمیایی گلابه و ‏رنگدانه های به کار رفته در آنها، ‏تعدادی از نمونه های تاریخی سفالینه‎ های گلابه ای منقوش ‏مکشوفه از ‏سیستان به شیوه های مختلف آزمایشگاهی، شامل: بررسی ‏میکروسکوپی، آزمون نقطه ای، آنالیز به روش ‏SEM-EDS‎‏ وXRD ‎‏ مورد مطالعه ‏قرار گرفت.‏‎ ‎این مطالعات آزمایشگاهی، نشان داد که در تهیه گلابه از دوغاب گل رس غنی از آلومینیم که آمیخته با ترکیبات سرب بوده، ‏استفاده شده است‎ ‎و ‏برای نقوش سفالینه ها و رنگ های طیف قرمز تا قهوه ای تیره از گل اخرای حاوی اکسید آهن مخلوط با اکسید منگنز و ‏برای رنگ سبز، از رنگدانه سبز خاکی استفاده شده بود. علاوه بر این، مشخص شد که با توجه به آنالیز ترکیب کانی شناختی بدنه سفالینه ها، ‏این سفالینه ها و تزیینات آن در دمایی در ‏حدود 900-850 درجه سانتی گراد پخت داده شده اند. ‏