نسخه شناسی دستنویس منتخب مثنوی معنوی به خط ملاصدرای شیرازی

از صدرالدین محمد بن ابراهیم قوامی شیرازی (متوفی 1045ق) معروف به ملاصدرا دست نوشته های متعددی برجای مانده است. این دست نوشته ها یا تالیفات اوست یا استنساخ های او از رسایل دیگران است. موضوع مقاله حاضر معرفی یکی از همین دست نوشته هاست. این اثر شامل منتخبی از اشعار مثنوی معنوی مولوی است و در 13 برگ نوشته شده است. نسخه مذکور فاقد رقم کاتب یا تاریخ کتابت است و در موزه پارس شیراز نگهداری می شود. از این نسخه در فهارس نسخه های خطی یا آثار ملاصدرا یاد نشده است. این مقاله با روش تحقیق تاریخی- توصیفی و تطبیقی و با هدف نسخه شناسی و بررسی مساله انتساب خط نسخه منتخب مثنوی معنوی مولوی به ملاصدرای شیرازی نوشته شده است. بدین منظور، ابتدا به شواهد و سرگذشت تاریخی نسخه پرداخته شده و سپس از خط و برخی ویژگی های ظاهری آن سخن رفته است. این بررسی نشان می دهد که نسخه مذکور شامل گزیده ای از ابیات دفاتر دوم تا چهارم مثنوی معنوی است و به احتمال در ایام جوانی و دوران تحصیل ملاصدرا کتابت شده است. تاریخ صحافی نسخه فعلی نیز به اواخر سده سیزدهم یا اوایل چهاردهم هجری قمری باز می گردد. این نسخه در این دوره از طرف میرزا ابوطالب رضوی به معتمدالدوله، فرمانفرمای فارس، اهدا شده است. میرزا ابوطالب موسوی در دوره حکومت فرهاد میرزا معتمدالدوله به صدارت دیوانخانه عدلیه فارس رسید. با این حال، تاریخ الحاقی یادداشت آغاز نسخه مصادف با حکومت اویس میرزا احتشام الدوله، فرزند فرهادمیرزا، بر فارس است. او نیز لقب معتمدالدوله داشت.