سهم کتابداران در تولیدات علمی جهان: مطالعه موردی پایگاه اسکوپوس (2020-2016)

کتابداران به عنوان حرفه مندان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی با ایفای نقش های گوناگون می توانند به ارتقای پژوهش و گسترش دانش بشری کمک کنند. پژوهش حاضر قصد دارد با رویکرد علم سنجی به بررسی انتشارات علمی نمایه شده ی کتابداران در پایگاه اسکوپوس در فاصله سال های 2016 الی 2020 بپردازد.

پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی است که با رویکرد علم سنجی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل مقالات نمایه شده در پایگاه اسکوپوس در بازه زمانی 2020-2016 است که وابستگی سازمانی نویسندگان آنها، واژه ی کتابدار (librarian) درج شده که تعداد آنها پس از بررسی و غربالگری توسط پژوهشگران برابر با 2207 مقاله بود.

به طور کلی کتابداران سهم 1/5 درصدی در تولیدات علمی جهان در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی داشتند. کتابداران در بیش از 60 درصد مقالات مورد بررسی، جزء نویسندگان اول تا سوم بودند. 61 درصد از مقالات کتابداران در سایر حوزه های موضوعی مانند علوم زیستی، پزشکی و کامپیوتر منتشر شده بود و آزمون خی دو نشان داد مشارکت کتابداران در موضوعات غیر علم اطلاعات و دانش شناسی به طور معناداری از موضوعات علم اطلاعات و دانش شناسی بیشتر بود (0/001>P). بررسی جزیی تر مقالات نمایه شده ی کتابداران در پایگاه اسکوپوس در حوزه ی موضوعی علم اطلاعات و دانش شناسی نشان داد موضوعات علم سنجی، خدمات کتابخانه ها، پایگاه های اطلاعاتی، آرشیو و مدیریت دانش به ترتیب با فراوانی های 134، 131، 84، 75 و 59 مقاله بیشتر مورد توجه کتابداران بوده است.

در سال های اخیر، کتابداران به عنوان دستیار پژوهشی، مشارکت قابل توجهی در نگارش مقالات سایر حوزه های علمی داشتند و علم سنجی از موضوعات اصلی پژوهش های آنها در حیطه ی علم اطلاعات بوده است.