مبانی فقهی و حقوقی حق التالیف و مالکیت معنوی آن

از موارد حائز اهمیت در امر پژوهش، مسئله حق التالیف است. با وجود سابقه طولانی مالکیت معنوی، در اسلام به صورت رسمی به آن پرداخته نشده است اما فقهای اسلامی در این خصوص به بحث و تحقیق روی آورده اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی مبانی فقهی و حقوقی حق التالیف و مالکیت معنوی آن می باشد. با بررسی متون فقهی و با استفاده از روش کتابخانه ای این نتایج حاصل شد که حق طبع یا تالیف، حق انحصاری بهره برداری از یک اثر ادب، هنری و یا علمی، برای مولف، یا کسی است که مولف، این حق را به وی واگذار کرده است و این حق بر حسب قانون، اعطاء می گردد. حق التالیف مالیت داشته و قابل نقل و انتقال به دیگری می باشد. مالیت حقوق یاد شده به دلیل کار و منفعت و مورد پذیرش فقهای اسلام است و اختلافی که وجود دارد در خصوصی ملکیت حقوق یاد شده است، زیرا بین مالیت و ملکیت ملازمه نیست. از سویی با توجه به ادله گوناگون همچون لاضرر، اوفوا بالعقود و... شرعیت حقوق یاد شده استنباط می شود که به عنوان شروط اولیه و در فرضی گنجانده شدن ضمن عقد به عنوان شروط ضمن عقد لازم الاتباعند که به لوازم آن نیز باید پایبند بود.