وجوه تشابه و تمایز اخلاق و عرفان با رویکرد به احیاءالعلوم و رساله قشیریه
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
کتاب رساله قشیریه اثر عبدالکریم هوازن قشیری و کتاب احیاء علوم الدین امام محمد غزالی دو اثر شناخته شده در علم عرفان و اخلاق هستند. رساله قشیریه یکی از امهات کتب عرفان و احیاء علوم الدین یکی از نخستین آثار در زمینه اخلاق است. صاحبان این آثار با توجه به رویکردی که در عرفان و اخلاق دارند به تبیین و تشریح مسائل اخلاقی-عرفانی پرداخته اند. این موضوع را با مقایسه متن این دو کتاب و تعاریفی که از فضایل و رذایل اخلاقی ارائه می دهند به وضوح می توان دریافت. دراین پژوهش می کوشیم تا با روش مطالعه کتابخانه ای و به صورت تطبیقی-توصیفی، وصف و شرح این دو نویسنده از مباحثی چون نفس آدمی، حسن خلق، حسد، توبه و رضا، صبر را مقایسه و بررسی کرده و وجوه تشابه و تمایز نگرش آن دو را که برخاسته از تعلق آنان به دو رویکرد عرفان و اخلاق است نشان دهیم. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که اگرچه اخلاق و عرفان هر دو در پی تربیت نفوس انسانی و دوری از رذایل و کسب فضایل اخلاقی هستند، اما در مواردی چون هدف غایی و نهایی، شیوه تحلیل مسائل، ارکان سازنده این علوم، دیدگاه و رویکرد کلی حاکم بر آن ها، شیوه تحلیل مسائل، و مباحثی چون نفس آدمی و اقتدا به پیشوا و راهنما از یکدیگر متمایزند.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
صفحات:
303 تا 324
لینک کوتاه:
https://www.magiran.com/p2758593
سامانه نویسندگان
مقالات دیگری از این نویسنده (گان)
-
بررسی و نقد گزارش تصریحی ملاصدرا از دیدگاه فارابی در مساله تشخص
سید رضا موذن*،
نشریه جستارهایی در فلسفه و کلام، بهار و تابستان 1400 -
تشکیک به حسب نسبت از دیدگاه ابن سینا
، جواد عظیمی
نشریه حکمت سینوی، بهار و تابستان 1399 -
بررسی تطبیقی متن مصباح الهدایه کاشانی با نهج البلاغه برپایه نظریه بینامتنیت ژنت
تقی اجیه *،
مجله متن شناسی ادب فارسی، زمستان 1397 -
تحلیل بازتاب آیه تجلی در متون عرفانی فارسی تا پایان قرن هفتم
تقی اجیه، *
مجله پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا)، زمستان 1396