مطالعه وضعیت انباشت فلزات سنگین در خاک در نتیجه کاربرد چندساله کمپوست زباله شهری با استفاده از مدلسازی

ورود عناصر سنگین به خاک از طریق مدیریت کوددهی و در نهایت به زنجیره ی غذایی یکی از چالش های مهم کشاورزی محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت انباشت برخی فلزات سنگین در کرت های 4 سال تیمار شده با سطوح مختلف کمپوست زباله شهری در سال زراعی 1400 در موسسه تحقیقات خاک و آب کرج اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل T1: شاهد (کاربرد کودهای شیمیایی NPK) ؛T2 : 20 تن کمپوست زباله شهری هر دوسال یکبار+ کودهای شیمیایی NPK؛T3 : کاربرد سالانه20 تن در هکتار کمپوست زباله شهری + کود شیمیایی نیتروژن؛T4 : کاربرد سالانه 20 تن کود کمپوست زباله شهری؛T5 : کاربرد 20 تن در هکتار کمپوست زباله شهری هر دو سال یکبار + کاربرد کودهای شیمیایی NPK + کاربرد محرک های زیستی رشد گیاه بود. بر اساس غلظت فلزات مورد مطالعه در خاک، وضعیت انباشت آنها با استفاده از مدل‎های HYDRUS-1D و MACRO بررسی شد. نتایج پیش بینی مدل از وضعیت انباشت فلزات سنگین مورد مطالعه در عمق 45-0 سانتی متر خاک نشان داد که مسئله دارترین تیمار، تیمار T3 می باشد، به طوری که کاربرد آن بعد از 50 سال، بیشترین انباشت فلزات سنگین را در پی خواهد داشت. از این رو به منظور بهره بردن از پتانسیل قابل توجه کمپوست زباله شهری در افزایش عملکرد محصول و همچنین، کاهش خطر ورود فلزات سنگین به زنجیره غذایی، پیشنهاد می شود بعد از کنترل کیفی کمپوست مورد استفاده از نظر محتوای فلزات سنگین، میزان مصرف آن متناسب با نیاز تغذیه ای گیاه و خصوصیات خاک بوده و ترجیحا بصورت تلفیقی با کود شیمیایی مصرف شود.