معرفی رقم جدید آویشن بومی دنایی (Thymus daenensis Celak) با نام تجاری رایحه برای کشت در مناطق سرد و معتدل کشور

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، سازگاری و انتخاب مناسب ترین ژرم پلاسم در آویشن های بومی ایران، بذر 11 ژنوتیپ آویشن دنایی Th. daenensis و شاهد (آویشن باغیTh. vulgaris) در 13 ایستگاه در استان های آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، زنجان، قم، مرکزی، همدان، گلستان، یزد، سمنان، اردبیل و تهران (باغ گیاه شناسی و همند آبسرد) در طی سالهای 1387-1390 کشت و ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ 60 با میانگین عملکرد سرشاخه 1703 کیلوگرم در هکتار نسبت به بقیه ژنوتیپ ها برتری داشت. درصد اسانس ژنوتیپ60 (رقم رایحه) برابر با 81/1 درصد بود که نسبت به درصد اسانس شاهد (04/1درصد) معادل 74% بیشتر بود. عملکرد اسانس آن به میزان 82/31 کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با شاهد (16/19 کیلوگرم در هکتار) به میزان 66% بیشتر بود. براساس نتایج طرح  فاز اول، بذر چهار ژنوتیپ برتر 49 (داران)، 60 (شازند)، 68 (فریدونشهر) و 72 (خمین) و شاهد (آویشن باغی) برای ارزیابی در فاز دوم انتخاب شدند در 6  استان آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، همدان، سمنان و تهران (همند آبسرد) در طی سال های 1397-1401 کشت و ارزیابی شدند. بیشترین عملکرد (2039 کیلوگرم در هکتار)، بازده اسانس (02/2 درصد) و  بیشترین درصد تیمول (07/70 درصد) در ژنوتیپ 60 مشاهده شد و به ترتیب به میزان8،  73 و 26 درصد از میانگین شاهد بیشتر بودند. نتایج تجزیه پایداری صفات عملکردی و فیتوشیمی در هر دو فاز نشاندهنده برتری ژنوتیپ60 بود و به همین دلیل در یکصدو پنجمین جلسه کمیته معرفی رقم با نام رقم رایحه به بهره بردان معرفی شد