درآمد مالیاتی، استراتژی مالیاتی، رویکرد پویایی سیستم، اصلاح سیستم مالیاتی.

درآمدهای مالیاتی به دلایل بسیار از جمله قابلیت کنترل بر سایر منابع درآمدی ناشی از اقتصاد داخلی برتری دارد. شرایط فعلی اقتصاد ایران و تحریم های اقتصادی تحمیل شده و همچنین بی ثباتی قیمت نفت و درآمدهای نفتی موجب عدم تحقق برنامه های درآمدی دولت شده و در صورت ادامه چنین روندی در دراز مدت، کشور دچار بحران اقتصادی می شود. یکی از چالش های عدم تحقق برنامه های یاد شده رفتارهای غیرمنتظره ای است که سیستم اقتصادی در بستر زمان از خود بروز می دهد. در این مقاله از رویکرد پویایی سیستم که قادر به نمایش ساختار چندحلقه ای و چند حالته بوده و می تواند بازخورهای غیرخطی و تاخیرهای زمانی را مدلسازی نمایند بهره گرفته شده است. هدف اصلی این مقاله بررسی متغیرهای سیستم مالیاتی بر متغیرهای کلان اقتصادی از جمله نرخ تورم، نرخ بیکاری و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی و ارائه الگوی افزایش درآمد مالیاتی است که به انتخاب بهترین استراتژی برای بهبود درآمد مالیاتی می انجامد. بدین منظور برای یک دوره ده ساله (از 1395 تا 1404) ابتدا نمودار جریان- انباشت ترسیم شده و در مرحله بعد اعتبار مدل ساخته شده از منظر پویایی مورد آزمون قرار گرفته شده است. بیان این نکته حائز اهمیت است که متغیرهای این پژوهش با در نظر گرفتن زیرسیستم های مورد نظر محققین انتخاب شده اند و مدل ارائه شده نیز صرفا در این سیستم قابل تدوین و اجرا می باشد. به عبارت دیگر، در فرایند انتخاب و تعریف متغیرها به این نکته توجه شود که مالیات در پایه ها و منابع مختلفی وصول می شود و برخی از این پایه ها و منابع با برخی متغییرهای اقتصادی رابطه مستقیم و برخی رابطه معکوس دارد و کشش های هر یک نیز متفاوت است لذا نمی توان درخصوص کلیه پایه ها و منابع از متغییرهای یکسان استفاده نمود. پس از شبیه سازی مدل و تحلیل سیاست های اعمال شده، مدل معتبری با ساختار سیاستی بهبودیافته به دست آمده که برای آن انواع سناریوهای مورد نظر برای آینده تعریف شده است. بدین ترتیب سناریوهای خوشبینانه، بدبینانه و واقع بینانه مدنظر قرار گرفته اند و در نهایت 23 استراتژی بهبود دهنده نظام مالیاتی ارائه شده است که اتخاذ هر استراتژی عملکرد سیستم مالیاتی و برخی متغیرهای کلان اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد. سازمان امور مالیاتی با توجه به شرایط اقتصادی کشور و همچنین دارایی ارزشمند نیروی انسانی خود می تواند استراتژی مناسب و یا ترکیبی از آن ها را اتخاذ و موجبات بهبود وضعیت درآمد مالیاتی کشور را فراهم آورد.